Basit Parça Modelleme Yapacağımız örnek, 1.gün eğitimimizin ilk uygulamasıdır. Bu örnekle parça modellemedeki temel komutları tanıyacağız ve fonksiyonlarını inceleyeceğiz. Uygulamamıza bir yeni bir “Part” dokümanı açarak başlayalım. SolidWorks yazılımında üç adet doküman tipi vardır: “Part”, parça tasarımının yapıldığı; “Assembly”, parçaların montajının yapıldığı; “Drawing” ise parçanın veya montajın teknik resminin çıkartıldığı dokümandır. Bildiğiniz gibi taslaklar (Sketch) referans düzlemlerde veya düzlemsel yüzeylerde oluşturulur. Önümüzde, hazır olarak üç tane referans düzlem mevcuttur. İlk taslak genellikle bu düzlemlerden birinde açılır. Unsur Kontrol Ağacındaki (Feature Manager Tree), “Top” (Plane2) (üst) referans düzleme bir kez tıklayalım. (Bu düzlemi seçmiş oluyoruz) Ayarlarda bir değişiklik yapılmadıkça, seçilen unsur rengi yeşildir. Referans düzlemlerin hangi yönü belirttiğini görmek için, üst tarafta bulunan görünüş komutlarından varabilirsiniz. Tekrar üst referans düzlemini seçelim ve “Normal to” tıklayarak düzlemi karşımıza alalım. Komutlara yabancı kalırsanız eğer lütfen “Komut İşlev Kılavuzu” isim Word dokümanını inceleyiniz. Sol taraftaki araç çubuğundan, “Sketch” ikonuna tıklayarak bir ikonuna “Isometric” ikonuna tıklayalım. UKA (Unsur Kontrol Ağacı) dan düzlemlere tıkladığınız zaman, grafik ekranından düzlemlerin farkına taslak açalım ve taslak komutlarından “Rectangle” komutuna tıklayarak şekildeki gibi bir dikdörtgen çizelim. Dikdörtgenin başlangıç noktasının orijin olmasına dikkat edelim. 1 Dikdörtgeni tamamladıktan sonra alanda bir çember çizelim. “Circle” komutuna tıklayarak, boş bir Bir sonraki işlemimiz çemberin merkezini dikdörtgenin bir kenarının orta noktasına ilişkilendirmek olacaktır. Çemberi, merkezini dikdörtgenin kenarının orta noktasını yakalatarak da çizebilirdik. Fakat ben, bu şekilde ilişkilendirme işlemini de tanıtmış olmak isterim. İlişki tanımlamak için sol taraftaki araç çubuğundan, “Add Relations” komutuna tıklayalım. Karşımıza ilişki tanımlama diyalog kutusu çıkacaktır. En son çember çizdiğimiz için ve çember komutundan çıkmadan ilişkiler komutunu tıkladığımız için, şu an “Add relation” listesinde çember “Arc” olarak seçilidir. Şu an çemberin kenarıyla ilgili bir ilişki tanımlamayacağız. Dolayısıyla çembere tıklayarak seçimini iptal edelim. Liste kutusu içerisindeki seçimi, liste kutusunda iptal etmek istediğimiz unsurun veya profilin ismini seçip klavyeden “Delete” tuşuna basarak da iptal etme şansına sahibiz. Çemberin merkez noktasına ve dikdörtgenin alt kenarına tıklayarak seçimlerimizi liste kutusuna ekleyelim. 2 “Midpoint” seçeneğine tıklayarak orta nokta ilişkisi tanımlayalım.“Apply” butonuna basarak onay verdiğimiz zaman, çemberin merkezi, dikdörtgenin orta noktasına taşınacaktır. Diyalog kutusunu kapatmadan gerekli olan bir ilişki daha tanımlayacağız. Bu seferki seçimimiz çember ve dikdörtgenin düşey kenarı olacaktır. Seçili olarak karşımıza “Tangent” (teğetlik) ilişkisi gelecektir. Seçimimiz bu yönde olacaktır. Onay verip, “Close” butonuna basarak diyalog kutusunu kapatalım. 3 “Trim” komutunu kullanarak şekildeki gibi kırpmamızı yapalım: Ok ile gösterilen kenarı seçelim ve komutuna “Construction Geometry” tıklayarak, seçmiş olduğumuz çizgimizi referans çizgisi formuna dönüştürelim. “Dimension” (ölçümlendirme) komutuna tıklayarak profilimizi tuşuna ekranına zumlayalım. İlk ölçümlendirmede sadece yarım çemberi tıklayın. Tıklamadan sonra çıkan kutucuğu, tekrar tıklayarak yerleştirin. Ölçüm değerini “32,5” girin ve Ok. Butonuna basın. İkinci ölçümlendirmede ise, ilk önce yarım çemberi sonra yatay çizgiyi seçin. Ölçümlendirme kutucuğunu, yayın merkezi ile çizgi arasındaki mesafeyi girmek için, şekildeki gibi yerleştirin. Ölçüm değerini “68” girin ve onaylayın. Taslağımız tamamlanmıştır. Sol taraftaki araç çubuğundan “Extrude” komutunu tıklayalım. basarak şekildeki profilimizi, gibi grafik şekilde ölçümlendirelim ve klavyeden “F” sığdıracak 4 Sistem otomatik olarak izometrik görünüşe dönecektir ve bir ön izleme oluşacaktır. Fareyi aşağı-yukarı hareket ettirdikçe “Extrude” yönünü değiştiğini göreceksiniz. Yönü aşağıya doğru ayarlayıp, derinlik mesafesini “20mm” girelim. “Ok.” İşaretine basarak onay verdiğimizde ana unsurumuzu oluşturmuş olacağız. Parçanın üst yüzeyini seçip “Sketch” açmış oluyoruz.) komutuna tıklayalım. Bu yüzey (Parçanın üst yüzeyinde yeni bir taslak Yüzey seçili durumdayken “Normal to” komutuna basarak yüzeyi karşımıza alalım ve yine ekranda boş bir yerde bir çember çizelim. “Add Relations” komutuna tıklayalım ve (yeni çizmiş olduğumuz çember seçili durumda değilse çemberi ve) ana unsurun yay profilindeki kenarını seçelim. 5 İlişkiler listesinden eşmerkezli (concentric) seçeneğini işaretli hale getirip onaylayalım. Bu ilişkiyi onayladıktan sonra “Close” butonuna tıklayarak, diyalog kutusunu kapatalım. Çizmiş olduğumuz çemberin yerini belirledik. Bundan sonraki işlemimiz, çemberin çap değerinin tayini olacaktır. “Dimension” komutuna tıklayarak çemberi seçelim. Ölçüm kutusunu yerleştirdikten sonra çap değerini “40mm” girip onaylayalım. “Isometric” komutuna tıklayarak izometrik görünüşe geçelim ve “Extrude” komutuna tıklayalım. “Extrude” yönümüz yukarıya doğru, derinliğimiz de “15mm” olacaktır. 6 Onay butonuna tıklayarak veya klavyeden “Enter” a basarak onayımızı verelim. Yeni oluşan silindirik eklentinin üst yüzeyini seçelim ve “Sketch” komutuna tıklayalım. Daha önceki taslağımızdaki gibi bir çember çizelim ve ilişki tanımlama komutunu kullanarak parçanın çember profili ile eşmerkezli ilişkisi tanımlayalım. “Apply” butonuna basarak onayladıktan sonra ilişki tanımlama diyalog kutusunu kapatalım. “Ölçümlendirme” komutu ile çemberin çapını 20mm olarak tanımlayalım. “Cut-Extrude” komutuna tıklayalım ve ayarları şekildeki gibi yapalım: Yön, aşağıya doğru; derinlik mesafesi ise “Through All”. 7 Ayarlarımızı yaptıktan sonra Ok. butonuna basarak işlemimizi tamamlayalım. Modelin aşağıdaki yüzünü seçebilecek şekilde, modelimizi çevirip, seçimimizi yapalım ve komutuyla yüzeyi karşımıza alıp, seçmiş olduğumuz yüzeyde bir taslak (Sketch) açalım. Bu yüzey seçilecek Parçayı bu şekilde çevirin. “Rectangle” komutuna tıklayıp parçanın üzerinde bir profille ilişki vermeden bir dikdörtgen çizelim. 8 İlişki tanımlama komutu ile yukarıda seçili olan kenar çiftleri arasında “Collinear” (çakışık) ilişkisi verelim. Taslağın son hali şekildeki gibi olacaktır. Ölçümlendirmeyi de şekildeki gibi yapalım. İzometrik görünüşe geçelim ve “Extrude” komutuna tıklayalım. Yönü aşağıya doğru ayarlayalım. Derinlik ise “20mm” olacaktır. Değerlerimizi bu şekilde ayarladıktan sonra onay verelim. Son olarak yüzey bitirme işlemleri kalmıştır. Radius atma ve pah kırma. 9 “Fillet” komutuna tıklayalım. Radius değerini “2mm” girelim ve şekildeki gibi seçimlerimizi yapalım. Bu seçenek işaretli ise, seçtiğiniz kenara teğet olan tüm kenarlar otomatik olarak seçilecektir. Onay verip, ikinci bir radius atma işlemi için tekrar olacaktır. “Fillet” komutuna tıklayalım. Bu seferki seçimimiz yüzey olacaktır. Radius değerimiz “1mm” Seçim yüzey olduğu zaman, o yüzeyi çevreleyen tüm kenarlara radius atılır. Değerleri bu şekilde ayarladıktan sonra onay verelim. “Fillet” komutunun altında bulunan kırma ayarlarımızı aşağıdaki gibi yapalım: “Chamfer” komutuna tıklayalım. Parçamızı şekildeki gibi döndürelim ve ok ile belirtilmiş kenarı seçelim. Pah 10 Mesafe “4mm”, açı ise “45°” olmalıdır. Onay vererek bu uygulamadaki son işlemimizi tamamlayalım. Modelin son hali şekildeki gibi olacaktır. 11 Revolved Feature “New” ikonuna basın ve “Part” template’ine çift tıklayın. “Front” düzlemini seçin ve sol taraftaki “Line” ikonuna tıklayın. Dikey ve yatay ilişkilere dikkat ederek yan şekildeki gibi profil oluşturun. “Sketch” ikonuna tıklayın. “Ölçümlendirme” ikonuna basın ve aşağıdaki gibi çizgilerin üstlerine tıklayarak ölçümlendirme kutucuklarını yerleştirin. Bu esnada karşınıza çıkan “Modify” diyalog kutusundaki ölçü değerlerini girip klavyeden enter’a basın. “Revolve” ikonuna tıklayın ve değerleri varsayılan haliyle bırakıp ikonuna tıklayarak onaylayın. “İzometrik” ikonuna tıklayın. Parçanın ön yüzünü seçin, ve “Normal to” ikonuna basın. “Zoom in/out” ikonuna basın ve farenin sol tuşuna basılı tutarak, fareyi kendinize doğru çekin. “Rectangle” ikonuna tıklayarak, ekranda sol üst köşeye şekildeki gibi bir dikdörtgen çizin. “Sketch” ikonuna basın. 1 ikonuna tıklayın ve dikdörtgenin iki kenarını 110x110 olarak ölçümlendirin. İkona tekrar tıklayın ve klavyeden f tuşuna basın. İkonuna basın ve karenin köşelerinden diyagonal bir merkez çizgisi çizin. “Add relation” ikonuna tıklayın ve orijin noktasını tıklayın. İlişkiler mönüsünden “midpoint” i seçin ve “Apply” a tıklayın. Klavyeden “F” tuşuna basın. ikonuna tıklayarak izometrik görünüşe dönün.. “Boss Extrude” ikonuna tıklayın ve fareyi kendinize doğru çekin. Klavyeden 25 mm değerini girip yine klavyeden iki defa enter’a basın. 2 “Shell” ikonuna basın, klavyeden 15 mm girin ve parçanın size bakan kare yüzü ile, arkadaki dairesel yüzü seçin. (!) Parçayı döndürmek için farenizin orta tuşuna basılı tutarak, fareyi hareket ettirin. ikonuna tıklayarak izometrik görünüşe dönün.. “Chamfer” ikonuna tıklayarak karenin şekildeki gibi dört kenarını seçin ve “OK” i tıklayın. “Fillet” ikonuna tıklayın ve “Radius” değerini 2 mm ayarladıktan sonra şekildeki gibi yüzeyleri seçiniz , i tıklayın. Farenin orta tuşuna basılı tutarak parçanızı dilediğiniz gibi döndürüp; şu ana kadar yaptıklarınızı gözden geçirin. İşleminiz bitince izometrik görünüşe geri dönün. Parçanın dairesel arka yüzünü, parçayı döndürerek seçin. basın.ve “Sketch” ikonuna tıklayın. “Normal to” ikonuna 3 “Circle” ikonuna tıklayın ve kursörünüzü “y-ekseni” üzerine getirin. Mavi, kesikli referans çizgisi çıktığı zaman farenin sol tuşuna basılı tutarak bir daire çizin. “Dimension” ikonuna tıklayarak dairenin çapını 10; orijine olan uzaklığını 42 olarak ölçümlendirin. İkonun üzerine tekrar tıklayarak komuttan çıkın. Daireyi seçin, “Circular pattern” ikonuna tıklayarak adedi 6’a ayarlayın ve “OK” e basın. İzometrik görünüşe geçin, “Cut Extrude” ikonunu tıklayarak klavyeden 40 girin ve iki kez enter’a basın. “Insert”ten “Pattern/Mirror” dan “Mirror All” komutunu tıklayın. 4 Parçanın kare ön yüzünü seçin ve “OK” e basın. Parçanın üst yüzeyini seçin ve “Normal to” ile karşınıza alın. ikonunu tıklayarak merkezi orijinde olan bir daire çizin ve ikonuna tıklayarak dairenin çapını 40 mm ye ayarlayın. Ve izometrik görünüşe geçin. ikonuna tıklayın ve “Blind” seçeneğini listeden “Through All” ile değiştirin. Ve i tıklayın. “Save” ikonuna tıklayın, bir isim girin ve kaydedin. 5 Teknik Resim Çıkartılması “Open” komutuna tıklayarak daha önce çizmiş olduğumuz “D2-Revolved Feature” isimli “part” dosyamızı açalım. “New” komutuna tıklayarak yeni bir “Drawing” dokümanı oluşturalım. Karşımıza “Sheet Format to Use” diyalog kutusu gelecektir. Sayfa ve antet ayarlarımızı bu diyalog kutusundan yapabiliriz. Bu ayarları daha sonra değiştirebiliriz. Standard Sheet Format: SolidWorks yazılımında hazır olarak, standart sayfa yapıları bulunmaktadır. Bu listeden bir sayfa yapısı seçip, bu sayfa yapısını kullanabiliriz. Ayrıca bu sayfa yapısında sayfa ve antet ayarlarını değiştirebilir, bir anlamda kendimize uyarlayabilir ve bunu istediğimiz bir isimle kaydedebiliriz. Custom Sheet Format: Kendimize uyarlayarak oluşturduğumuz sayfa yapısını açabiliriz. No Sheet Format: Antetsiz düz sayfa açarız. Sayfayı istediğimiz ebatlarda da ayarlayabiliriz. “Standart Sheet Format” etiketli listeden “A4-Landscape” isimli sayfa yapısını seçelim ve “OK” e tıklayalım. Karşımıza çıkan teknik resim sayfasında antet silik bir renkte ve seçilip değiştirilemez durumdadır. Aynı zamanda sol taraftaki çizim komutlarımız aktiftir. İlk önce kendimize uygun antet ayarı yapalım ve bunu sayfa yapısı şeklinde kaydedelim. 1 Sayfanın üstünde, farenin sağ tuşuna tıklayalım ve ekranda beliren listeden “Edit Sheet Format” opsiyonunu seçelim. Artık antet ekranda belirgin ve değişiklik yapılabilir bir haldedir. Normal “Sketch” komutlarını kullanabilir, gerekli silme ve düzeltmelerle kendi ayarlarınızı yapabilirsiniz. Antet üzerinde birkaç değişiklik yapalım. Örneğin ben, bazı çizgileri silip antedi daha sade bir hale getirip, yazılarda da gerekli değişikleri yapacağım. Birde ekleyeceğim. resim dosyası Oluşturduğumuz antedi sayfa yapısı olarak kaydedelim. Aşağı çekilen “File” menüden “Save Sheet Format” opsiyonunu seçelim. Karşımıza “Save Sheet Format” diyalog kutusu çıkacaktır. Hazır olan antetleri değiştirmemenin daha iyi olacağı inancındayım. Custom Sheet Format bölümünü seçelim ve alana sayfa yapınızın ismini isim.slddrt şeklinde girip OK’i tıklayarak sayfa yapımızı kaydedelim. 2 Sayfanın üstünde farenin sağ tuşuna tıklayalım ve açılan menüden “Edit Sheet” opsiyonunu seçerek normal çizim sayfamıza geri dönelim. Antet ve sayfa ayarlamalarımızı yapmış bulunmaktayız. Artık teknik resim çıkartabiliriz. Şu an karşımızda iki tane doküman aktif durumdadır. Sayfalar yapabilirsiniz. Aşağı çekilen “Window” menüden “Tile Horizantally” opsiyonuna tıklayarak sayfalarımızı yatay olarak hizalayalım. arasında geçişi klavyeden (Ctrl+Tab) tuşuna basarak da Parçanın isminden tutup, teknik resim sayfasına doğru sürükleyip bırakalım. 3 Parçanın üç görünüşü, görünüş kutucukları içinde sayfaya yerleşecektir. Gelen çizimlerin ölçeğini değiştirmek için, çizim ekranının boş alanında (herhangi bir görünüş kutusu seçili değilken), farenin sağ tuşuna tıklayalım. Ekrana gelen menüden “Properties” opsiyonuna tıklayalım. Karşınıza “Sheet Setup” diyalog kutusu gelecektir. Buradan “Scale” etiketli alanda ölçeğimizi 1:3 yapalım. Ölçek değişimi ölçümlendirme değerlerini etkilemeyecektir. Dilerseniz bu diyalog kutusundan sayfa ayarlarınızı değiştirebilirsiniz. OK’e tıklayarak onaylayalım. Eğer gizli çizgileriniz görünmüyorsa, Ctrl tuşuna basılı tutarak üç görünüş kutusunu seçin ve yukarıdaki görünüş formlarından “Hidden in Gray” ikonuna tıklayın. Aşağı çekilen “Insert” menüden, “Model Items” opsiyonuna tıklayalım. 4 “Dimensions” kutucuğunu seçili halde bırakıp, OK’i tıkladığımız zaman ölçümlendirme otomatik olarak yapılmış olacaktır. Ölçümlendirme çıkmalarının yerlerini, ölçüm değerlerinin üstünde tıklayıp farenin tuşuna basılı tutarak değiştirebilirsiniz. Görünüş kutularının yerlerini de şekildeki gibi ayarlayalım. Görünüş kutularının içine tıkladığınız zaman çerçeve yeşil rengi alacaktır. Bu durumda, kutucuğun kenarından tutup sürükleyerek, yerlerini değiştirebilirsiniz. “Detail View” (Detay Görünüş) komutuna tıklayalım. Taslak komutlarından çember çizim komutu aktif hale gelecektir. Detay görünüş almak istediğimiz bir yerde çember çizelim. Çember çizilir çizilmez, fareyi hareket ettirdiğiniz de bir kutucuk belirecektir. Bu kutucuğu yerleştirdiğimiz zaman detay görünüşü almış olacağız. 5 “Section View” (Kesit Görünüş) komutuna tıklayalım. Taslak komutlarından çizgi çizim komutu aktif hale gelecektir. Ön görünüşte eksenden geçen bir çizgi çizelim. Çizgiyi çizer çizmez ekranda bir görünüş kutusu belirecektir. Ve ayrıca bu kutucuğun hizalı olduğunu göreceksiniz. Görünüş kutusunu yerleştirdikten sonra kesit görünüşümüz, otomatik olarak taralı bir şekilde ekranda belirecektir. Görünüş hizasını kırmak istiyorsanız görünüş üstünde sağ tıklama ile açılan listeden Alignment seçeneğinden Break Alignment komutuna tıklayınız. 6 Hizalama yapmak isterseniz yine aynı menüden eski hizaya getirebilir veya başka bir görünüş ile hizalama yapabilirsiniz. “Named View” (İsimli Görünüş) komutuna tıklayalım. Sistem bir görünüş seçmemizi isteyecektir. Herhangi bir görünüş kutusu içerisine tıklayalım. Tıklamayı yapar yapmaz sol tarafta (Ö.K.) özellik görünüş kontrolöründe isimleri belirecektir. Listeden “Isometric” seçeneğine tıklayıp, parçamızın izometrik görünüşünü sayfamızın sağ alt tarafındaki boşluğa yerleştirelim. Teknik çizimimizin son durumu şekildeki gibidir. 7 8 Referans Geometri Oluşturma Plane (Düzlem), Axis (Eksen), Coordinate System (Koordinat Sistemi) olmak üzere üç tane referans geometri vardır. Bu üç referans geometrinin komutları, “Reference Geometry” araç çubuğunda bulunur. Eğer komutları araç çubuğu üzerinden kullanmak istemiyorsanız, aşağıya çekilen menülerden “Insert, Reference Geometry, Plane/Axis...” i tıklayarak da bu komutlardan gerek duyduğunuzu çalıştırabilirsiniz. Plane (Düzlem) Bildiğiniz gibi taslaklar, düzleme veya yüzeye açılmaktadır. Normal SW sayfasında hazır olarak 3 adet referans düzlem bulunmaktadır. Basit parçaların tasarımında ek düzlemler oluşturma ihtiyacı duymayabiliriz. Fakat normalde çok ihtiyaç duyulan, dolayısıyla çok kullanılan bir komuttur. Düzlem oluşturma ikonuna tıkladığımız zaman karşımıza yedi adet yöntem içeren “Düzlem Oluşturma” diyalog kutusu çıkar. Offset: Bir düzlemden veya yüzeyden, belirleyeceğiniz mesafe kadar ötelenmiş bir düzlem oluşturur. “Next” e tıklayarak bir sonraki basamağa geçtiğimiz zaman, karşımıza çıkan diyalog kutusunda şu girişleri yaparız: 1 “Distance” etiketli alana ötelenme mesafesi; “Entities Selected” etiketli alana referans alınan yüzey veya düzlem. “Reverse Direction” ise yön değiştirme işlevini görür. “Finish”i tıklayarak düzlemi oluşturabiliriz. At Angle: Referans bir düzleme veya yüzeye, seçeceğiniz kenarda, belirleyeceğiniz bir açıda düzlem oluşturur. “Angle” etiketli alana, açı değerini; “Entities Selected” etiketli alana ise referans yüzeyi veya düzlemi ve kenarı girmeniz gerekmektedir. “Reverse Direction” ile bu açının yönünü değiştirebilirsiniz. 3 Points: Belirleyeceğiniz 3 noktadan geçen bir düzlem oluşturur. 2 IIPlane@Point: Seçeceğiniz bir düzleme veya yüzeye, seçeceğiniz noktada paralel düzlem oluşturur. Line&Point: Seçeceğiniz bir çizgiyi ve noktayı içeren düzlem oluşturur. ⊥ Curve: Seçeceğiniz eğrinin seçeceğiniz uç noktasında, o eğriye dik düzlem oluşturur. 3 On Surface: Eğimli bir yüzey de belirleyeceğiniz noktada yüzeye normal bir düzlem oluşturur. Ayrıca bir referans düzlemsel yüzey veya düzleme göre belirleyebileceğiniz bir açı da yüzeye normal bir düzlem de oluşturulabilir. 4 Extrude Son Konum Çeşitleri Bir taslağı “Extrude” ederken, “Extrude Feature” diyalog kutsundan son konum tipi seçimini yapmanız gerekmektedir. Blind Derinliğini mesafe olarak sizin belirleyebileceğiniz “Extrude” tipidir. Through All Profilinize, parçadaki verir. en son yüzeye kadar derinlik Up to Next Bu profilin tipte ise profiliniz, parçanızdaki tümünü kapsayan bir sonraki unsura kadar derinlik kazanır. Up to Surface Profilinize, seçeceğiniz yüzeye kadar derinlik verir. Offset from Surface Profilinize, seçeceğiniz yüzeyden, belirleyeceğiniz mesafe kadar bir geride veya ileride derinlik verebilirsiniz. Mid-Plane Taslağınızı ortadüzlem “Extrude” gerçekleştirir. kabul eden işlemini Up to Vertex Taslak düzlemine kalacak bir kadar köşe paralel şekilde noktasına verir. taslağınıza, seçeceğiniz derinlik “Sheet Metal” (Sac Metal) Bu, adım adım uygulama sonucunda siz, sac parça tasarımında kullanılan komutları ve temel kriterleri öğrenmiş olacaksınız. Örneğimizde bir oto-teyp kasası tasarlayacağız. O halde SolidWorks yazılımımızı çalıştırıp, yeni bir parça dosyası oluşturalım: 1. Parçamızın ölçü birimi “inç” tir. Eğer biriminiz inç değilse: Bunu SolidWroks genel araç çubuğundan, yani aşağıya doğru çekilen menülerden “Tools” menüsünü çıkacak seçin. Buradan “Options” a tıklayın. Karşınıza diyalog kutusundan “Document Properties” sayfasına geçin. Buradan “Units” seçeneğine tıkladığınız zaman, sağ taraftan “Linear Units” etiketli listeden “Inches” birimini seçip “OK” e basın. Artık Biriminiz inçtir. Yeni yaratmış olduğumuz parça dosyasını “Kasa” ismiyle kaydedelim. 2. Ön düzlemde bir “sketch” oluşturalım çizelim. ve bir dikdörtgen aşağıdaki Dikdörtgenin kenarını “Construction Geometry” komutu ile referans çizgisi haline dönüştürüp, bu çizgi ile orijin noktası arasında verelim. 3. “Base Flange/tab” komutuna tıklayalım. “Midpoint” ilişkisi (Sac Tasarım komutların,ı herhangi bir araç çubuğu üzerinde sağ tıklama ile “Sheet Metal” seçimini yaparak, ekrana alabilirsiniz.) 1 Grafik ekranı otomatik olarak izometrik görünümü alacaktır. Parametreleri aşağıdaki gibi değiştirelim: (Derinlik): 9.5” (Kalınlık): 0.0359” (Büküm Yarı Çapı): 0.1” Kalınlık yönünün dışarıya doğru olmasına dikkat edin. Gerek duyuyorsanız, “Reverse Direction” kutucuğunu seçerek yönü değiştirebilirsiniz. OK’i tıklayarak flanşı meydana getirelim. 4. “Base-Flange” unsuru, yanında iki tane daha (“Sheet Metal1”, “Flat Pattern1”) sac tasarım unsuruyla, unsur kontrol ağacına eklenmiştir. Bent Parametreleri: Unsur Kontrol Ağacında (UKA) “Sheet Metal” unsurunun üzerinde sağ tıklama yapalım ve karşımıza çıkan listeden “Edit Definition”ı seçelim. Ekrana gelecek olan “Sheet-Metal” diyalog kutusunda “Bend Allowance” etiketi altında 3 tip büküm metodu bulunmaktadır. 2 Use Bend Table: Bu seçenekle, SolidWorks’ün kendi Excel modellemenizi yapar. K-Factor: Bent hesaplamalarında kullanılan bir sabittir. İsterseniz, bu sabite doğrultusunda bükümlerinizi yapar. Bend Allowance: Bu seçenekte ise siz, deneyim ve tecrübeleriniz sonucunda elde etmiş olduğunuz değeri girebilirsiniz. 5. Shift tuşuna basılı tutarak yukarı ok tuşuna iki kez basalım. Modelimiz ekranda 180° dönecektir. Bize yakın kenar zumlayalım. tablolarından, veya sizin de hazırlayıp kaydettiğiniz tablolardaki büküm yarı çap değerlerine göre sac 6. Normalde, bir eğri üzerinde, ona normal bir düzlem oluşturup öyle bu nokta normalinde bir taslak “Sketch” açıyorduk. Fakat bir kısa yol var: Kenara tıklayarak seçimimizi yapıp “Sketch” ikonuna basalım. Otomatik olarak, en yakın uç noktada, 3 oluşturulacaktır. “Sketch” komutundan çıktığınız zaman sistem otomatik olarak bir düzlem yaratıp UKA’ ya ekleyecektir. 7. Orijinden başlayan yatayda 0.625” uzunluğunda bir “Line” çizelim. 8. izlemesi üzerinde “Miter-Flange” ikonuna tıklayalım. olan flanşın ön ekrana gelecektir. Model Oluşacak “Propagate” işaretçisine tıklarsak (ki seçimimiz bu olacaktır), otomatik olarak seçili kenarla ilgili tüm teğet kenarlara flanş atılır (İşaretçinin rengi sarıya döner). Tekrar tıklama ile ilk seçime dönebiliriz. 4 9. Özellik kontrolöründe ayarları aşağıdaki gibi değiştirelim: Üç tip flanş pozisyonu vardır: Materyal içeride Materyal dışarıda Dışardan büküm 10. Bu komutla flanşlar ve bükümler, UKA’ da ayrı ayrı üç unsur şeklinde oluşmuştur. 11. İzometrik görünüşe dönelim ve şekildeki gösterilen alana zumlayalım. 12. Dış düşey kenarı seçip, “Edge-Flange” ikonuna tıklayalım. Kursörü sola doğru çekip, ön izlemeyi oluşturmak için faremizin sol tuşuna tıklayalım. 13. Flanş parametreleri aşağıdaki gibi olmalıdır: Angle: 90°; Materyal dışarıda. 14. Yine özellik kontrolöründe “Edit Flange Profile” butonuna tıklayarak, profilimizi değiştirme işlemine başlayalım. 5 Bu işlem sonrasında karşımıza, “Profile Sketch” diyalog kutusu çıkacaktır. 15. sürükleme, radius Geometriyi atma ve ölçümlendirme sonrasında yan taraftaki şekle getirelim. 16. “Profile Sketch” diyalog kutusundan “Back” e tıklarsak, “Sketch”ten çıkıp, bir önceki görünüşe döneriz. Burada düzeltmek istediğimiz veya değiştirmek istediğimiz bir opsiyon varsa tekrar düzeltme yapabiliriz. Eğer “Back”e değilde “Finish” e tıklamış olsaydık, sistem otomatik olarak “Sketch”ten çıkacak, flanşı oluşturacaktı. Biz de dolayısıyla yapmamız gereken değişiklikleri tekrar “Edit Definition”ı kullanarak yapacaktık. 17. SolidWorks’teki her unsur gibi, bu kenar flanşına da “Edit Definition” kullanılarak ekleme yapılabilir. 18. Aynı yöntemle diğer kenara da böyle bir flanş ekleyelim. (Yalnız profilin biraz daha değişik olduğuna dikkat ediniz.) 6 19. “Miter-Flange” ile oluşturduğumuz flanşlardan üsttekinin yüzeyini seçip “Sketch” açalım. 20. Merkezi kenarla çakışık olan ve ölçümlendirilmesi şekildeki gibi bir çember çizelim. 21. tıklayalım. “Tab” ikonunu Bu komutla çizdiğimiz profil, derinlik ve yön otomatik olarak alınarak, modelden referans sac modele unsur olarak eklenir. 22. Açılımı birkaç yolla alabiliriz. Birincisi; UKA’ dan “Flat-Pattern1” unsuruna sağ tıklama yapıp, listeden “Unsuppress” i seçerek. “Flattened” komutuyla da bu prosedürü gerçekleştirebiliriz. 23. Üst görünüşe dönüp yukarıdaki yöntemlerden birini kullanarak açılımı yapalım. Büküm eksenleri, gerçek ölçüleri ve şekliyle açılım aşağıdaki gibidir. 7 24. Model görünüşüne “Flat-Pattern1” i supress yaparak veya yine aynı ikona basarak geri dönelim. 25. Bir önceki “Sketch” yüzeyindeki yeni bir “Sketch” açalım. 26. Dairesel kenarla eşmerkezli, 0.25”çapında bir çember çizelim. 27. “Cut-Extrude” ikonuna tıklayalım ve seçeneğimiz “Blind” da iken “Linked to thickness” seçeneğini işaretleyelim. Bu seçenek, “Cut-Extrude” derinliğini sacın kendi kalınlığına göre ayarlar. 28. “Unfold” ikonuna tıklayalım ve ilk önce sabit kalacak yüzeyi, sonra da açılmasını istediğimiz bükümü (birden fazla büküm seçilebilir) seçelim. Şekildeki gibi seçimlerimizi yaptıktan sonra onay verelim. 8 29. Seçilen büküm, seçilen açılmıştır. yüzey aynı pozisyonda kalmak şartıyla, 30. Sabit seçtiğimiz yüzeyde bir “Sketch” açalım ve şekildeki gibi bir çember çizelim. 31. “Linked to thickness” opsiyonu seçili olarak, “Cut-Extrude” komutuyla delik açalım. 32. “Fold” ikonuna tıklayarak “Unfold” operasyonunda kullandığımız sabit yüzü seçelim. Kapanması gereken bükümleri tekrar seçmektense, “Collect All Bends” butonuna tıklayalım. Sistem bükümleri tanımlayacaktır. 9 33. Sonuç şekildeki gibidir. 34. Aşağıya çekilen menüden “Tools”, “Feature Palette” e tıklayalım. “Feature Palette” penceresi ekrana gelecektir. “Palette Forming Tools” klasörünün içindeki “Embosses” klasörünü, çift tıklayarak açalım. Modelin görünüşünü izometrik’e dönüştürüp, sol yüzeyine zumlayalım. 35. “Counter sink emboss” u modelin yüzüne sürükleyelim. Unsuru modelin üzerine doğru yönlendirdiğimizde ön izlemesi oluşur. Unsuru bırakmadan klavyeden “Tab” tuşuyla bu Unsuru unsurun yüzeye yönünü bırakarak değiştirebiliriz. sürükleme işlemini bitirelim. 10 36. Şu an sürükleyip bırakmış olduğumuz unsurun taslağına eklenti yapma durumundayız. Karşımızda, bize unsurun yerini belirlememizi isteyen bir diyalog kutusu var. Henüz “Finish”i tıklamayacağız. 37. “Sketch”i şekildeki gibi ölçülerle model üzerinde yerleştirelim ve sonra “Finish”i tıklayalım. 38. Unsur, belirtilen yönde, belirtilen yerde modele form vermiştir. 39. “Feature Palette” parçalarına eklentiler yapabilir ayrıca kendimiz de bu kütüphaneye parça ekleyebiliriz. Parçanın üstünde sağ tıklama yapıp, “Edit Palette Item” ı seçip değişiklik yapabiliriz. Bu uygulamamızda biz “Louver” klasörü içinde bulunan “louver” parçası üzerinde değişiklik yapacağız. 40. “Louver”in üstünde sağ tıklayıp “Edit Palette Item”ı seçelim. Açılan parçayı “Save as” ile “LongLouver” adı altında kopyasını alalım. Dikkat ettiyseniz, yeni parçanın kaydedileceği yer otomatik olarak bu parçaların verilmiştir. 41. Birimi inç olarak değiştirelim. bulunduğu yer olarak 11 42. uzunluğunu “Lay Out şekildeki Sketch” in genişliğini ve ölçülere göre değiştirelim. Ayrıca ana unsurun (Base Feature) 43. boyunu profili “Fillet” kaplayacak kadar büyültelim. UKA’daki unsuruna sağ tıklayıp “Edit Definition” ı seçelim ve radiusu 0.1” olarak değiştirelim ve onaylayalım. Bu işlemi tamamladıktan kapatalım. 44. “Feature Palette” teki “Refresh” ikonuna basalım. “LongLouver” eklenecektir. sonra dosyayı, yaptığımız değişiklikleri kaydederek, 45. Yeni oluşturduğumuz unsuru sürükle-bırak yöntemiyle kasanın üst yüzeyine ekleyelim. Eklenecek olan unsurun açık ağzı yukarı doğru olmasına dikkat etmemiz gerekmektedir. Unsurun yönünü, bildiğiniz gibi klavyeden ”Tab” tuşunu kullanarak yapabiliriz. 46. “Modify Sketch” komutunu kullanarak, eklenmiş olan unsurun yönünü şekildeki gibi -90° veya 270° çevirelim. 12 “Modify Sketch komutunu, aşağıya çekilen menülerden “Tools; Sketch Tools; Modify..” ı seçerek aktif hale getirebilirsiniz. 47. Profili, şekildeki gibi ölçümlendirme yaparak yerleştirelim. Üst Görünüş 48. daha sonra Profilin da konumu için yapmış olduğumuz ölçü değerlerini değiştirebilmemiz mümkündür. Form unsurumuzu “Finish”e basarak, modelimize ekleyelim. 49. Bu eklemiş olduğumuz unsuru 1” aralıklı, toplam 4 adet olacak şekilde, ”Linear Pattern” komutu ile doğrusal olarak çoğaltalım. Bu işlemle oto-teyp kasası örneğimizi tamamlamış oluyoruz. 13 Dizayn Tablosu “InsNewDT” isimli part dokümanını açalım. üzerinde sağ tıklama yapalım ve açılan kısa-yol menüden “Show Feature Dimesion” opsiyonunu seçelim. Dizayn tablosunu açmadan ölçümleri görünür hale getirmek, seçmeyi ve eklemeyi daha kolay kılar. Aşağı çekilen “Isert” menüden “New Design Table” seçelim. Hazır olarak bir konfigürasyon ismi “First Instance” A3 hücresinde belirecektir. Ölçüm veya unsur ekleme için doğru olan konum, aktif olan B2 hücresidir. Tablonun dışarısında (grafik penceresindeki beyaz alana) tıklama yapıldığı zaman dizayn tablosu kapanır. “New”opsiyonunu Yataydaki “1.5””lik ölçü üzerine çift tıklayalım. Tabloya şu anki değeriyle ölçüm ismi eklenecektir. C2 hücresi aktifleşir. Şu an Excel tablosunda tüm Excel özelliklerini kullanabilirsiniz. “0,075””lik ölçü üstünde çift tıklama yaparak bunu da sütuna ekleyelim. Bir sonraki işlem olarak “Feature Manager Tree”den “Top Hole” isimli unsurun üzerinde çift tıklama yapalım. Unsurun durumu (UNSUPPRESSED) şeklinde, ismin altındaki hücreye otomatik olarak eklenecektir. Seçilen “Top Hole” unsuru, “TopHolePatt” unsurunun ebeveynidir. Eğer seçilen unsur “Suppressed” hale getirilirse, otomatik olarak çocuklar da “Suppresed” hale gelecektir. Aşağıdaki unsur ve ölçüleri de ekleyince olacaktır. • • • • SideHole Slot TopHoleDia@Sketch2 SideHoleDia@Sketch3 toplam 7 sütunumuz Aşağı çekilen Tools menüden “Options” tan “General” bölümünde “Show Dimension Names” opsiyonunu aktif hale getirirseniz, ölçümlerin isimleri grafik ekranında belirecektir. Ayrıca Unsuppressed yerine “U”, Suppressed yerine de “S” harfi kullanılabilir. Hazır olarak eklenen konfigürasyonun ismi “First Instance”tır. Bunu “CH15-1” olarak değiştirelim. Dizayn tablomuzda şekildeki gibi değişiklikleri yapalım. Bir tek kırmızı renkle gösterilen yerlerde değişiklik yapılacaktır. Excel tablosunun dışarısına tıklama yaparak dizayn tablosunu kapatalım. 5 yeni konfigürasyonun eklendiği mesajını içeren bir diyalog kutusu ekrana gelecektir. “Feature Manager Tree”den gelecektir. üzerinde sağ tıklayıp “Edit Definition” opsiyonunu seçelim. Karşımıza, değişiklik yapılmak üzere dizayn tablosu Şekildeki gibi ölçülerde değişiklik yapalım. Değişiklik yapılacak olan ölçüler kırmızı renk ile belirtilmiştir. Yine aynı şekilde grafik alanına tıklayarak Excel tablosunu kapatalım. Bu sefer de 1 yeni konfigürasyon eklendiği mesajı belirecektir. “Configuration sekmesinde parça listesine çift Manager” yaparak tıklama istediğiniz bir konfigürasyona geçiş yapabilirsiniz. Aktif olan Sarı renkli olacaktır. Part’ınızı kapatabilirsiniz.