PSARAKI_GTP50_1

April 5, 2018 | Author: Anonymous | Category: Documents
Report this link


Description

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΓΤΠ50 1 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ...3 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ...4 ΑΠΑΤΗΛΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ...8 ...12 ...14 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ : Μ.C. ESCHER “Hand with Reflecting Sphere” Lithograph 1935 ΓΤΠ50 2 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο καθρέφτης είναι ο πιο γνωστός τύπος κατόπτρου, και όπως όλα τα κάτοπτρα η επιφάνειά του ανακλά τις ακτίνες φωτός με αποτέλεσμα να σχηματίζεται το είδωλο του περιβάλλοντα χώρου πάνω σε αυτή. Η στιλπνή τους επιφάνεια και η δυνατότητά τους να αντανακλούν το «είδωλο» μορφών και αντικειμένων, έχουν προσδώσει στους καθρέπτες έναν πανάρχαιο «μυστηριακό» και «μαγικό»ρόλο1. Ο καθρέφτης είναι μια οπτική ηχώ που δέχεται, απορροφά και αναπαράγει εικόνες, διευρύνοντας τη διάσταση του χώρου. Μπορεί να παραμορφώσει την πραγματικότητα και έχει χρησιμοποιηθεί σαν βασικό αποκρυφιστικό όργανο, σαν φυλαχτό, αλλά και ακριβό έργο τέχνης. Οι παλιές δοξασίες ανέφεραν πως μπορεί να αιχμαλωτίσει την ψυχή, γι’ αυτό και κάλυπταν τους καθρέφτες μετά τον θάνατο μέλους της οικογένειας.2 Την αιτία της πίστης αυτής θα μπορούσαμε να την αναζητήσουμε στην ιδιότητα του καθρέφτη (όπως και της ήρεμης επιφάνειας του νερού) να αντανακλά τη μορφή του καθρεφτιζόμενου. Αυτή η προβολή του προσώπου έξω από τον εαυτό του προκαλεί εντύπωση στην αρχαϊκή σκέψη, που φαντάζεται ότι ανάμεσα στο είδωλο αυτό και στο άλλο εγώ, βρίσκεται σχηματοποιημένο αυτό που χάνεται με τον θάνατο ή την απουσία.3 Με βάση τα παραπάνω καταλαβαίνει εύκολα κάποιος γιατί ο καθρέφτης και η αντανάκλαση, αποτελούν κυρίαρχα ζητήματα, στην εξέλιξη της τέχνης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. 1 atlaswikigr.wetpaint.com άρθρο Μύθοι και καθρέφτες που αναρτήθηκε στις 13/10/09 2 http://www.goldenmag.gr άρθρο “Τι γνωρίζεις για τον καθρέφτη;” που αναρτήθηκε στις 15/11/2010 3 www.nea-acropoli-heraklio.gr/1/190.html άρθρο στις 20/10/2011 ΓΤΠ50 3 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ Στην αρχή της Αναγέννησης ο Αλμπέρτι προτρέπει τους καλλιτέχνες να κοιτάζουν το έργο τους μέσα από ένα καθρέφτη, έτσι ώστε να εντοπίζουν τα τυχόν λάθη του έργου, χωρίς να είναι σε θέση να δώσει εξήγηση στο φαινόμενο αυτό.4 Ο αναγεννησιακός καθρέφτης δεν αποτελεί μόνο ένα ισοδύναμο της ζωγραφικής ή ένα εργαλείο διόρθωσης του έργου, αλλά θέτει και μια σειρά από ζητήματα σχετικά με τους φιλοσοφικούς προβληματισμούς της εποχής : την σχέση δημιουργίας και φαινομενικής πραγματικότητας, αλλά και το θέμα της τάξης των μορφών. 5 Ο πίνακας Νάρκισσος 1594-1596, Oil on canvas του Caravaggio (Εικόνα 1) με θέμα τον μύθο του Νάρκισσου, του νέου δηλαδή που μαγεμένος από την ίδια την εικόνα του οδηγήται στον πνιγμό. Είναι εμφανής ο “νατουραλισμός” του δημιουργού, η επιδίωξη του δηλαδή να αντιγράψει πιστά την φύση6. Ο πρωταγωνιστής βρίσκεται αντιμέτωπος με την αντανάκλαση του μέσα σε ένα κύκλο ενώ γύρω δεν υπάρχει κανένα σημείο αναφοράς, μόνο σκοτάδι. Όπως αναφέρει η Πέπη Ρηγοπούλου στο βιβλίο της Ο Νάρκισσος 7: Ένας πραγματικός και συγχρόνως μυητικός κύκλος κλείνει καθώς ο Νάρκισσος σκύβει στην πηγή. Ο κύκλος αυτός σχηματίζεται από το σώμα του Νάρκισσου και το είδωλο του, με διάμετρο τη γραμμή που χωρίζει το χώμα από το νερό, το έδαφος, στο οποίο γονατίζει για να πιει από την πηγή. Απορροφημένος από την εικόνα του πάνω στο στάσιμο νερό, φωτίζετε από ένα σκληρό, σχεδόν εκτυφλωτικό φως σε αντίθεση με τις σκοτεινές σκιές που τον περιβάλουν, όπως και στα περισσότερα έργα του Caravaggio8. Ο Νάρκισσος έχει σκιασμένα τα μάτια καθώς είναι απορροφημένος μέσα στην ματαιοδοξία του, ενώ ολόκληρη η σύνθεση αποπνέει απόλυτη συμμετρία και νεκρική στασιμότητα. Όσον αφορά τον συμβολισμό του έργου ο Ζαν Μποντριγιάρ περιγράφει στο Περί Σαγήνης 9: Σκυμμένος πάνω από την πηγή, ο Νάρκισσος ξεδιψάει : η εικόνα του δεν είναι πια “άλλη”, η ίδια της η επιφάνεια τον απορροφά, τον σαγηνεύει τόσο ώστε να μπορεί μόνο να πλησιάζει χωρίς να περνά επέκεινα, διότι επέκεινα δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει ούτε αντανακλαστική απόσταση μεταξύ του ίδιου και εκείνης. Ο υδάτινος καθρέφτης δεν είναι μια ανακλαστική επιφάνεια, αλλά μια επιφάνεια απορρόφησης”. Όχι ένας καθρέφτης που αντανακλά κάτι ζωντανό αλλά ως απουσία βάθους, ως επιφανειακή άβυσσος, που είναι σαγηνευτικός και ιλιγγιώδης για τους άλλους μόνο και μόνο επειδή ο καθένας σπεύδει πρώτος να βυθιστεί μέσα του. Λίγο μετά τον Νάρκισσο ο Caravaggio παρουσιάζει την Μέδουσα (1597), (εικόνα 2) έργο το οποίο θεωρείται αυτοπροσωπογραφία του . Μια συμβολική αυτοπροσωπογραφία όπου ο καλλιτέχνης δεν δημιούργησε απλά το είδωλο του στον καθρέφτη αλλά χρησιμοποιώντας το αποκομμένο κεφάλι της Μέδουσας, σοκάρει με τον ρεαλισμό του. Η ασπίδα, που αποτελεί έναν κλειστό κύκλο, παγιδεύει το μάτι του θεατή στην στιγμή του αποκεφαλισμού, μια στιγμιαία αντανάκλαση, μια φωτογραφική στιγμή. Με τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κανείς τα λόγια του Rosset που υποστηρίζει ότι το διπλό με την έννοια της διπλής προσωπικότητας, είναι ουσιαστικό θέμα από ψυχολογική άποψη, σε κάθε είδος ζωγραφικής. Αν κυριότερη αποστολή του ζωγράφου είναι να πετύχει ή να αποτύχει στην 4 Alberti, Leon Battista αποσπάσματα από το ON PAINTING, 1436 παράγραφος 46 ART HUMANITIES: PRIMARY SOURCE READER στις 22/10/20011 http://www.mcah.columbia.edu/arthumanities/pdfs/arthum_raphael_reader.pdf 5 Ρηγοπούλου, Πέπη: Ο νάρκισσος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994 σελίδα 44 6 Gombrich, E.H Το Χρονικό της Τέχνης Εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ Αθήνα 1994 σελίδα 393 7 Ρηγοπούλου, Πέπη: Ο νάρκισσος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994 σελίδα 40 8 Gombrich, E.H Το Χρονικό της Τέχνης Εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ Αθήνα 1994 σελίδα 393 9 Baudrillard, Jean: Περί Σαγήνης, Εκδ. Εξάντας, Αθήνα 2009 σελίδα 93-94 ΓΤΠ50 4 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 “αυτοπροσωπογραφία” του, ακόμα και όταν κάθε απόπειρα του να απεικονίσει τον εαυτό του απουσιάζει.10 Κοντά στον Caravaggio, με την έννοια της αποφασιστικής στιγμής που χαρακτηρίζει την Μέδουσα, βρίσκετε ο πίνακας του Diego Velázquez Οι δεσποινίδες των τιμών 1656 (Εικόνα 3). Για τον οποίο ο Gombrich πιστεύει ότι ο δημιουργός σταμάτησε μια πραγματική στιγμή μέσα στον χρόνο πολύ πριν την εφεύρεση της φωτογραφικής μηχανής.11 Την παραπάνω πεποίθηση εντείνει ο καθρέφτης (μάρτυρας) που απεικονίζει αυτό που βλέπει ο ζωγράφος. Συνοψίζοντας την λειτουργία του αναγεννησιακού καθρέφτη ανακαλύπτει κανείς πως εκτός από πρακτικό εργαλείο, μέρος της κουζίνας του εικαστικού τεχνίτη, έχει ταυτόχρονα προεκτάσεις που αγγίζουν τον επιστημονικό λόγο και την τεχνολογία που αυτός συνεπάγεται. Όπως η επιστήμη και η τεχνολογία, έτσι και η αναγεννησιακή προοπτική, η αναγεννησιακή ζωγραφική ίσως ορθότερα, υποτάσσουν στην τάξη τους, που δεν είναι η ίδια στον κόσμο των ανθρώπων, των πραγμάτων και των φαινομένων. Καθυπόταξη λογική όσο και μυθική, μια και λόγος, τεχνική και τέχνη συνδέονται με τον μύθο ή τους μύθους τους. Με την έννοια αυτή, ο αναγεννησιακός ζωγραφικός καθρέφτης οργανώνει ένα κόσμο που καθιστά το αντικείμενο της θέασης ευκρινέστερο όχι απλώς οπτικά αλλά και λογικά.12 10 Rosset, Clement: Lo real y su doble (Το πραγματικό και το διπλό του), Ed. Tusquets, Barcelona, 1993 σελίδα 130 11 Gombrich, E.H Το Χρονικό της Τέχνης Εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ Αθήνα 1994 σελίδα 410 12 Ρηγοπούλου, Πέπη: Ο Νάρκισσος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994 σελίδα 45 ΓΤΠ50 5 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Εικόνα 1: Narcissus Caravaggio 1594-1596 oil on canvas Εικόνα 2: Medusa Caravvagio 1597 Oil on canvas mounted on wood ΓΤΠ50 6 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Εικόνα 3: Las Meninas Diego Velázquez 1656 Oil on canvas Εικόνα 4: A bar at Folies-Bergère Edouard Manet 1882 Oil on canvas ΓΤΠ50 7 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΑΠΑΤΗΛΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ Η οπτική που ακολουθεί, απέχει χρονικά πολύ από την προηγούμενη, αλλά τελικά ίσως μόνο ο χρόνος και τα μέσα να διαφοροποιούν τον τρόπο έκφρασης του δημιουργού κάθε εποχή. Η εφεύρεση της φωτογραφίας άλλαξε ριζικά την φιλοσοφία και τον ρόλο των καλλιτεχνών. Η αποκλειστική ιδιότητα του καλλιτέχνη να σχεδιάζει, να αντιγράφει πιστά το περιβάλλον τελείωσε με την φωτογραφία. Αποτελεί τον τελικό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην έμφυτη ικανότητα να βλέπουμε και την δυνατότητα να περιγράφουμε, να ερμηνεύουμε, να εκφράζουμε ότι βλέπουμε, χωρίς να έχουμε το ιδιαίτερο ταλέντο ή τη μακρά εκπαίδευση που θα χρειαζόταν για να το πετύχουμε.13 Ο Gombrich αναφέρει ότι στην πραγματικότητα η μοντέρνα τέχνη δεν θα ήταν αυτό που είναι δίχως την ώθηση της φωτογραφίας.14 Ο πίνακας 'Eνα μπαρ στο Folies-Bergère 1882 (Εικόνα 4) ανήκει στον Edouard Manet. Η πρωταγωνίστρια κοιτάει τον θεατή ενώ πίσω της βλέπει κανείς, την αντανάκλαση στον καθρέφτη, του χώρου του μπαρ. Με την πρώτη ματιά γίνεται αντιληπτό πως η εικόνα στον καθρέφτη είναι λάθος, τα αντικείμενα επάνω στο μπαρ αλλά και η οπτική γωνία εγείρουν ερωτήματα. Στην έκθεση του έργου στο Getty Center το 2007, ένας καθρέφτης είχε εγκατασταθεί απέναντι από τον πίνακα για να δραματοποιήσει τις ερωτήσεις της οπτικής και τον προβληματισμό που έθεσε με τη ζωγραφική του ο Μανέ.15 Λίγο αργότερα η τεχνολογία δίνει μια γεύση για τις ανακατατάξεις που θα ακολουθήσουν. Ο Eadweard Muybridge με τη συλλογή Animal Locomotion (Plate 163), 1887 (εικόνα 5), εισάγει μια καινούργια αντίληψη. Η φωτογραφίες παρουσιάζονται σαν λεπτές φέτες χώρου όπως και χρόνου. Η δύναμη του μέσου, όπως λέει η Sontag, είναι πως επιτρέπει την μελέτη στιγμών τις οποίες η φυσιολογική ροή του χρόνου αντικαθιστά αμέσως. Έτσι ο κόσμος, μέσω των φωτογραφιών, γίνεται μια σειρά από ανεξάρτητα, αιωρούμενα σωματίδια.16 Oι καλλιτέχνες του 20ου αιώνα πειραματίζονται σε θέματα οπτικής έχοντας στην διάθεση τους κάθε τεχνολογικά προηγμένο μέσο. Ο Rene Magritte με την τέχνη του δηλώνει ρητά ότι στοχεύει στην ανάδειξη των πτυχών εκείνων που η ίδια η πραγματικότητα κρατάει κρυμμένα. Οπτικοποιεί τις αόρατες όψεις της πραγματικότητας που η σκέψη μας ανασυνθέτει, κάνοντας με τη ζωγραφική του «ορατές τις σκέψεις».17 Με το έργο The false Mirror 1928 (εικόνα 6) ο δημιουργός προκαλεί τον θεατή να αναρωτηθεί τι βλέπει και τι νομίζει ότι ξέρει. Είναι ο ουρανός μια αντανάκλαση αυτού που το μάτι βλέπει? Ή το μάτι είναι μια πύλη σε μια άλλη πραγματικότητα? Σίγουρα το έργο αυτό μας προσκαλεί να δούμε τον κόσμο διαφορετικά.18 13 Dondis, Donis Βασικές Αρχές Οπτικής Παιδείας Εκδ. Ε.Α.Π. 2002 σελίδα 20 14 Gombrich, E.H Το Χρονικό της Τέχνης Εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ Αθήνα 1994 σελίδα 525 15 http://www.getty.edu/art/exhibitions/manet_bar/ στις 22/10/2011 16 Sontag, Susan Περί Φωτογραφίας Εκδ. Περιοδικό Φωτογράφος Αθήνα 1993 σελίδα 32- 109 17 Από το άρθρο της Ειρήνης Σπυριδάκη Η οπτικοποίηση της σκέψης από τον ζωγράφο Ρενέ Μαγκρίτ... στις 22/11/2009 http://www.artmag.gr/art-articles/provlimatismoi/958-rene-magritte στις 22/10/ 20011 18 http://www.learner.org/courses/globalart/work/102/index.html Στις 22/10/2011 ΓΤΠ50 8 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Εικόνα 5: Animal Locomotion (Plate 163), Eadweard Muybridge 1887 Εικόνα 6:The Falce Mirror Rene Magritte 1928 Oil on canvas ΓΤΠ50 9 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Η εγκατάσταση του Dan Graham Present Contiuous Past(s) 1974 ,(εικόνα 7-8) πάει ένα βήμα παρακάτω αυτόν τον συλλογισμό. Ο Dan Graham είναι ένας πολυδιάστατος καλλιτέχνης που στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ασχολήθηκε με της εικαστικές τέχνες με αφορμή την συγγραφή. Με μια ομάδα νέων καλλιτεχνών προσπάθησαν να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες ανάμεσα στον κόσμο και την εικόνα , τον κόσμο και το αντικείμενο, στα πλαίσια της εννοιολογικής τέχνης 19. Το έργο Present Continuous Past(s), περιγράφετε από τον ίδιο στο βιβλίο Two Way Mirror Power: Οι καθρέπτες απλά αντανακλούν τον παρόντα χρόνο. Η βιντεοκάμερα καταγράφει ότι συμβαίνει μπροστά της αλλά και ολόκληρη την αντανάκλαση στον απέναντι καθρέπτη. Η εικόνα από την κάμερα εμφανίζεται με 8 δευτερόλεπτα καθυστέρηση στην βίντεο οθόνη. Αυτός που κοιτάζει την οθόνη βλέπει ταυτόχρονα την εικόνα του 8 δευτερόλεπτα πριν, αλλά και την αντανάκλαση στον καθρέφτη πριν από 16 δευτερόλεπτα. Μια ατέρμονη παλινδρόμηση του χρόνου μέσα στο χρόνο”. 20 Στο έργο ο θεατής δεν παρατηρεί αμέτοχος, αλλά συμμετέχει ενεργά μέσα στον καθρέφτη, αντιμέτωπος με πολλαπλά είδωλα. Μία πρωτοποριακή για την εποχή της εγκατάσταση τεχνολογικά αλλά και σημειολογικά. Ο θεατής ανακαλύπτει το παρόν που στιγμιαία γίνεται παρελθόν παγιδευμένος στην εικόνα που δεν χορταίνει να καταναλώνει. Συσχετίζοντας το έργο με το Νάρκισσο του Caravaggio θα έλεγε κανείς ότι και στα δύο το “θα γίνω ο καθρέφτης σας” δεν σημαίνει “θα γίνω η αντανάκλαση σας” αλλά “θα γίνω η παγίδα σας”. 21 Στο έργο του Bill Viola Surrender (2001) (εικόνα 9), που μπορεί να είναι μια έμμεση απάντηση στον Νάρκισσο του Caravaggio, προσδιορίζεται η επιφάνεια στην οποία η εικόνα προβάλλεται, με την ανακλαστική επιφάνεια του νερού, αλλά ο Viola αρνείται την ομοιότητα. Επικαλείται την αξίωση να απεικονίσει την πραγματικότητα αλλά συγχρόνως την αψηφά. Οι δύο φιγούρες στο έργο βυθίζονται στην αντανάκλαση, πάνε πίσω ή πέρα από την εικόνα, όχι μόνο για να ανατραπεί η επικρατούσα αντίληψη αλλά για να καταδείξει ότι κανείς ποτέ δεν ήξερε τι ακριβώς έβλεπε ο άλλος.22 19 Εννοιολογική τέχνη (conceptual art): Είδος τέχνης και ανάλογη θεωρία που αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετία του '60 σαν λογικό επακόλουθο της Μινιμαλιστικής τέχνης. Κύρια χαρακτηριστικά της, η αμφισβήτηση της όλης ιδέας της “τέχνης” (κατά πόσο αναφέρεται σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον εαυτό της, κ.λ.π.)και του κύρους του παραδοσιακού έργου τέχνης ειδικότερα, καθώς και η χρήση των εννοιών ως “πρώτης ύλης”. Από τη στιγμή που η φυσική μορφή δεν είναι απαραίτητη για την παρουσίαση των εννοιών και η έννοια αποτελεί συνήθως την αφετηρία ενός έργου τέχνης, οι εννοιολογική καλλιτέχνες αντιμετωπίζουν τα παραδοσιακά μέσα και τα φυσικά αντικείμενα σαν μη αναγκαία. Ιδέες και πληροφορίες παρουσιάζονται επομένως και μεταδίδονται μέσω γραπτών προτάσεων, χαρτών, φωτογραφιών, ντοκουμέντων, ταινιών, βιντεοταινιών και, πάνω απ' όλα, της ίδιας της γλώσσας. Χέρμπερτ, Ρηντ, κ.ά. Λεξικό Εικαστικών Τεχνών Εκδόσεις Υποδομή Αθήνα 1986 ,σελίδα 82 20 Graham, Dan Two Way Mirror Power : Selected Writings by Dan Graham on his art. Εκδόσεις MIT Press 1999, σελίδα 40 21 Baudrillard, Jean: Περί Σαγήνης, Εκδ. Εξάντας, Αθήνα 2009 σελίδα 96 22 Barry Schwabsky Artforum International Magazine, Inc. Bill Viola: Anthony D'Offay gallery - Reviews - London Brief Article 11/2001 http://findarticles.com/p/articles/mi_m0268/is_3_40/ai_81258096/ στις 26/10/2011 ΓΤΠ50 10 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Εικόνα 7: Present, Continious, Past(s) Dan Graham Video Installation 1974 Εικόνα 8: Present, Continious, Past(s) Dan Graham 1974 sketch ΓΤΠ50 11 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι αποκαλούσε τον καθρέφτη τον άρχοντα των ζωγράφων23. Στον 20ο αιώνα ο Bergson όρισε την τέχνη ως“άμεση θέαση της πραγματικότητας”, οπότε σίγουρα τα μοντέρνα μέσα μπορούν να θεωρηθούν ως φυσικά μέσα για καλλιτεχνική έκφραση, μιας και αναπαριστούν και αντιγράφουν πιστά την ζωή, σχεδόν όπως ένας καθρέφτης αναφέρει ο Dondis24. Κλείνει έτσι ένας κύκλος μισής χιλιετίας, περίπου, όπου γίνεται φανερό ότι η οπτική, η αντίληψη και η “πραγματικότητα” επηρεάζουν και εμπνέουν τους καλλιτέχνες. 'Ολοι οι δημιουργοί, που αναφέρονται σε αυτήν την εργασία, θεωρήθηκαν επαναστάτες για την εποχή τους, επηρέασαν και επηρεάζουν με το έργο τους τις επόμενες γενιές. Πολλά είναι εκείνα τα οποία τους χωρίζουν, όπως τα μέσα που διαθέτει κάθε εποχή, αλλά ανακαλύπτει κανείς και πολλά κοινά όσων αφορά τους προβληματισμούς τους. Η θεωρία του J. Lacan, ορίζει τον καθρέφτη και την αντανάκλαση σε αυτόν σαν μια καθοριστική φάση της σύστασης του ανθρώπινου όντος."Το στάδιο του καθρέπτη", όπως ονομάζεται, είναι εκείνο κατά το οποίο σε ηλικία 6-18 μηνών, το παιδί, "προβλέπει" με τη φαντασία του τον έλεγχο της σωματικής του ενότητας. Αυτό συμβαίνει μέσω της ταύτισης με την εικόνα του ομοίου του ως μια ολική μορφή.25 Αλλά τελικά όπως υποδεικνύει ο Baudrillard26 Πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με την υποτέλεια των καθρεφτών. Ταπεινοί θεράποντες των εντυπώσεων, δεν μπορούν παρά να αντικατοπτρίζουν τα αντικείμενα που στέκονται απέναντί τους χωρίς να μπορούν να ξεγλιστρήσουν..... Είναι τα πιστά σκυλιά των εντυπώσεων. Η πιστότητά τους όμως είναι παραπλανητική και το μόνο που κάνουν είναι να περιμένουν να πιαστούμε στην αντανάκλασή τους. Δεν μπορείς να ξεχάσεις το λοξό τους βλέμμα : σε αναγνωρίζουν, και όταν αιφνιδιαστικά σε πετύχουν, εκεί που δεν το περιμένεις, έχει έρθει η σειρά σου. 23 Ρηγοπούλου, Πέπη: Ο νάρκισσος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994 σελίδα 44 24 Dondis, Donis Βασικές Αρχές Οπτικής Παιδείας Εκδ. Ε.Α.Π. 2002 σελίδα 29 25 Σακελλαρόπουλος, Π. Σχέσεις μητέρας-παιδιού τον πρώτο χρόνο της ζωής. Αθήνα 1998: Παπαζήσης, Κείμενο 6: σελ. 114-115 http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_a4/14.html 26 Baudrillard, Jean: Περί Σαγήνης, Εκδ. Εξάντας, Αθήνα 2009 σελίδα 142 ΓΤΠ50 12 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 Εικόνα 9: Bill Viola Surrender 2001 Video on plasma flat panel displays ΓΤΠ50 13 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • • Baudrillard, Jean: Περί Σαγήνης, Εκδ. Εξάντας, Αθήνα 2009 Dondis, Donis Βασικές Αρχές Οπτικής Παιδείας Εκδ. Ε.Α.Π. 2002 Gombrich, E.H Το Χρονικό της Τέχνης Εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ Αθήνα 1994 Graham, Dan Two Way Mirror Power : Selected Writings by Dan Graham on his art. Εκδόσεις MIT Press 1999 Ρηγοπούλου, Πέπη: Ο Νάρκισσος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994 Rosset, Clement: Lo real y su doble (Το πραγματικό και το διπλό του), Ed. Tusquets, Barcelona, 1993 Sontag, Susan Περί Φωτογραφίας Εκδ. Περιοδικό Φωτογράφος Αθήνα 1993 Χέρμπερτ, Ρηντ, κ.ά. Λεξικό Εικαστικών Τεχνών Εκδόσεις Υποδομή Αθήνα 1986 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ • • • • • • • Alberti, Leon Battista αποσπάσματα από το ON PAINTING, 1436 ART HUMANITIES: PRIMARY SOURCE READER http://www.mcah.columbia.edu/arthumanities/pdfs/ [22/10/2011]* ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ • • • • • • • • http://www.artmag.gr/ Άρθρο της Ειρήνης Σπυριδάκη “Η οπτικοποίηση της σκέψης από τον ζωγράφο Ρενέ Μαγκρίτ...” [22/10/ 20011] www.atlaswikigr.wetpaint.com Άρθρο “Μύθοι και καθρέφτες” τελευταία ενημέρωση 13/10/09 [ 22/10/2011] http://www.getty.edu/art/exhibitions/manet_bar/ [22/10/2011] http://www.goldenmag.gr Άρθρο “ Τι γνωρίζεις για τον καθρέφτη;” τελ. Ενημέρωση 15/11/2010 [23/10/2011] http://www.greek-language.gr Άρθρο του Γρηγόρη Αμπατζόγλου “Η Συμβολή του J. LACAN” 2001 τελ. ενημέρωση 16/7/2010 [23/10/2011] www.nea-acropoli-heraklio.gr Άρθρο “Ο καθρέφτης ώς μαγικό σύμβολο” στις [20/10/2011] http://www.learner.org/courses/ All through Time /A global View /The False Mirror [22/10/2011] http://findarticles.com/p/articles/ Barry Schwabsky Artforum International Magazine, Inc. Bill Viola: Anthony D'Offay gallery - Reviews - London - Brief Article 11/2001 [26/10/2011] * [Ημερομηνία Πρόσβασης] ΓΤΠ50 14 30/10/2011 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΨΑΡΑΚΗ Εργασία Νο. 1 ΕΙΚΟΝΕΣ • • • • • • • • • • Εξώφυλλο : www.mcescher.com Εικόνα 1 : Narcissus by Caravaggio.jpg picasaweb.google.com Εικόνα 2 : Caravaggio Medusa undantag.wordpress.com Εικόνα 3 : Εικόνα 4 : Εικόνα 5 : Εικόνα 6 : Εικόνα 7 : Εικόνα 8 : Εικόνα 9 : www.artchive.com http://www.oceansbridge.com/oil-paintings/product/94907 http://www.hartmanfineart.net/artist/gallery/89/ http://www.artsforge.com/agallery/eye.html http://www.museudochiado-ipmuseus.pt/en/node/545? image=2 http://www.medienkunstnetz.de/works/present-continuous-pasts/ http://kunstonline.dk/indhold/pics/bill_viola_4.jpg ΓΤΠ50 15 30/10/2011


Comments

Copyright © 2025 UPDOCS Inc.