AnaIiza SWOT Pojecie SWOT: oznacza jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, sluzaca do porzadkowania informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne narzedzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Np w naukach ekonomicznych jest stosowana do analizy wewnetrznego i zewnetrznego srodowiska danej organizacji, (np przedsiebiorstwa), analizy danego projektu, rozwiazania biznesowego itp. Istota anaIizy SWOT. W pozwala na wygenerowanie z otoczenia szans rozwoju oraz zagrozen hamujacych rozwój firmy W rozwaza sie tutaj zarówno otoczenie blizsze oraz otoczeniedalsze (w otoczeniu blizszym 5 sil konkurencji Portera, a w otoczeniu dalszym trendy ekonomiczne, demograficzne, technologiczne, prawne, kulturowe itp.) W analiza zasobów ma doprowadzic do wygenerowania mocnych punktów przedsiebiorstwa oraz wskazania jego slabych stron. Mocne punkty moga oznaczac; iz nalezy je nadal rozwijac i doskonalic, slabe zas eliminowac, badz zreorganizowac W analize zasobów firmy zwykle prowadzi sie równolegle z analiza zasobów najgrozniejszych konkurentów, w celuwskazania róznic miedzy slabymi a mocnymi stronami rywalizujacych firm. Technika anaIityczna SWOT poIega na posegregowaniu posiadanej informacji o danej sprawie na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych): Nazwa Swot jest akronimem angielskich slów Strengths (mocne strony), Weaknesses (slabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrozenia). W S (Strengths) ÷ 2ocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewage, zalete analizowanego obiektu, W W (eaknesses) ÷ sIabe strony: wszystko to co stanowi slabosc, bariere, wade analizowanego obiektu, W O (554rtunities) ÷ szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szanse korzystnej zmiany, W T (%hreats) ÷ zagrozenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczenstwo zmiany niekorzystnej. Ìnformacja, która nie moze byc poprawnie zakwalifikowana do zadnej z wymienionych grup, jest w dalszej analizie po2ijana jako nieist4tna strategicznie. astosowanie anaIizy Swot astosowanie analizy Swot jest niezwykle szerokie. Oto niektóre z zastosowan: - do analizy strategicznej, na bazie której moga byc budowane plany strategiczne. - do wspomagania procesów restrukturyzacyjnych, których zadaniem jest podwyzszanie trafnosc podejmowanych decyzji kierunkowych. - w celu wypracowania strategii dostosowanej do gospodarki rynkowej. - w celu poznania i zrozumienia swojego srodowiska wewnetrznego i zewnetrznego, aby opracowac efektywne plany dzialania swojego przedsiebiorstwa. - w celu okreslenie kluczowych czynników dla firmy, majacych decydujacy wplyw na jej przyszlosc. - w celu ustalenia kolejnych wersji rozwojowych dla róznych punktów w przyszlosci, zaleznie od zakresu i celu analizy. - w celu zapewnienie spójnego planowania jakosci w skali przedsiebiorstwa (szerokie zastosowanie w ramach norm ÌSO). Na podstawie danych dotyczacych poszczególnych komórek przedsiebiorstwa mozna opracowac zestawienia Swot w skali calej organizacji, które moga nastepnie byc podstawe do okreslania strategicznych celów firmy i tworzenia biznes planów. akres zastosowan metodologii Swot jest praktycznie nieograniczony i zalezy w duzej mierze od naszych potrzeb i pomyslowosci. e wzgledu na swoja elastycznosc nalezy polecic zastosowanie metodologii Swot w tych obszarach, gdzie zastosowanie innych metod jest utrudnione lub niemozliwe. Analiza Swot powinna równiez byc elementem kazdego biznes planu. AnaIiza czynników otoczenia 1) Typy otoczenia: a) stabiIne: W wyroby i uslugi nie ulegaja zmianom w ostatnich latach W modyfikacje i zmiany mozna zaplanowac z duzym wyprzedzeniem W staly zbiór konkurentów i klientów z nielicznymi nowymi i ubywajacymi W brak nowosci technicznych w konkurencyjnych dziedzinach W stalosc stosunków miedzy kierownictwem a robotnikami W stabilne warunki spoleczne i polityczne. Typy otoczenia b) z2ienne: W wyroby i uslugi ulegaja umiarkowanym zmianom (ale tendencje sa mozliwe do przewidzenia) W staly zbiór konkurencji i niewielkie wahania W podstawowy zbiór praw zmienia sie wolno i stopniowo W umiarkowane i stopniowe innowacje techniczne W scentralizowany system podejmowania decyzji w firmie W obserwacja otoczenia przez specjalistów. c) burzIiwe: W ciagle zmiany wyrobów lub uslug W wciaz zmieniajacy sie uklad konkurentów W nieprzewidziane dzialania panstwa W szybkie starzenie sie technologii W gwaltowne zmiany w zachowaniach klientów #odzaje z2ian w otoczeniu: a)ciagIe W wysoki stopien przewidywalnosci w dlugim okresie czasu W mozliwosc stosowania metod statystycznych i ekonometrycznych w prognozowaniu zjawisk W przyklady zmian ciaglych: malejacy przyrost naturalny, wzrost przestepczosci, polaryzacja dochodowa spoleczenstwa, wzrastajace bezrobocie, ultraindywidualizm w zachowaniu ludzi, spadajacy odsetek zawieranych malzenstw, komputeryzacja, miniaturyzacja, chemizacja itp. b) nieciagIe W przypadkowe, nagle zalamania na rynku W polityczne, afery, luki prawne, kryzys naftowy, gieldy, niestabilnosc rzadów W kataklizmy, wojny AnaIiza zasobów a) dotyczy Iancucha wartosci Portera b) obej2uje dziaIaInosc podstawowa i po2ocnicza. - dziaIaInosc podstawowa: W 4gistyka na wejsciu - przychód, magazynowanie, przygotowanie srodków trwalych i surowców do produkcji. W wytwarzanie - wszystkie operacje na wyrobie az do otrzymania finalnego wyrobu W marketing i s5rzedaz - dzialania od producenta do konsumenta obejmujace: cechy produktu, cene, promocje, dystrybucje poprzedzone badaniami marketingowymi. W 4gistyka wyjsci4wa - ekspedycja towarów na zewnatrz, zbieranie zamówien, magazynowanie wyrobów gotowych, transport. W 4-sluga kientów - uslugi zwiazane ze sprzedaza, instruktazem, montazem, serwisem itp. - dziaIaInosc po2ocnicza: W infrastruktura firmy - zarzadzanie, planowanie, system informacji, stosunki z otoczeniem, rachunkowosc. W zarzadzanie 5ers4neem - analiza pracy, nabór, szkolenie, systemy wynagradzania. W r4zwój techn44gii - generowanie wartosci w zakresie wytwarzania. W za45atrzenie - wszystkie czynnosci zakupu. ANCUCH WA#TOSCI PO#TE#A Infrastruktura fir2y arzadzanie kadra2i 2iany w technoIogii aopatrzenie Logistyka wytwarzanie 2arketing Iogistyka obsIuga wejsciowa i zbyt wyjsciowa kIienta zysk Lista krytycznych subobszarów branych pod uwage w anaIizie SWOT. OTOCENIE BLIZSE (5 siI konkurencji Portera): aktuaIna konkurencja Wliczba konkurentów (ich strategie) Wfaza rozwoju branzy Wwielkosc rynku Wudzialy w rynku Wkoszty stale Wkoszty wycofania sie z rynku Walianse strategiczne (grupy) zagrozenie wejscie2 nowych fir2 Wskala dzialania Wdyferencjacja produktu Wpotrzeby kapitalowe Wbariery kosztowe Wbrak kanalów dystrybucji Wpolityka rzadu nabywcy Wsila przetargowa nabywców; Wstopien ich koncentracji Wnaciski na jakosc Wmozliwosc integracji wstecz Wlojalnosc, ryzyko utraty klientów Wsila przetargowa, ich organizacje dostawcy Wich sila przetargowa Wryzyko integracji wprzód Wmarka , dyferencjacja oferty Wsystem dostaw substytuty Wwynikaja z technoIogii: Wg4la- 54czt4wy - kurier -ist - teef4n ana4g4wy - GSM - Internet - ??? W5iesz4 - k4r - dyizans - 54ciag - r4wer - sam4chód - sam44t - rakieta -??? W4rkiestra - 5lyta ana4g4wa - tasma magnet4f4n4wa - 5lyta CD - karta dzwiek4wa w PC - ??? CNNIKI MAK#OOTOCENIA: ekono2iczne Wstopa inflacji Wkursy wymiany walut Wstopa wzrostu PKB Wstopa kredytowa Wstopa bezrobocia Wstopa podatkowa (ulgi, strefy zwolnione) Wdochody ludnosci Winfrastruktura (drogi, hotele, transport) Wkoszty energii (dostep do tanszych zródel) Wdostep do kwalifikowanej sily roboczej Welastycznosc cen prawne Wprzepisy celne Wprzepisy ekologiczne Wprzepisy antymonopolowe Wprzepisy antydumpingowe Wetyka reklamy Wprzepisy w zakresie zatrudniania i zwalniania Wprzepisy w zakresie placy minimalnej Wmonopol chroniony przez panstwo Wprzepisy podatkowe Wprzepisy ochrony patentów, licencji; Wprzepisy kontroli organów panstwowych(UKS, US, NÌK, SANEPÌD, PÌP, PÌH, UC ) technoIogia Wtempo zmian technologicznych; Wstarzenie sie i umieranie branz; Wwylanianie sie nowych branz; Wfaza rozwoju branzy; Wliderzy w technologii; z2iany spoIeczno - kuIturaIne Wdemografia (wyze, wiek, plec, malzenstwa, migracje, ilosc dzieci) Wzmiana wartosci zycia (hedonizm, liberalizm, ultraindywidualizm, relatywizm) Wetos pracy Wrozpad rodziny Lista czynników podIegajacych szczegóIowej ocenie w anaIizie SWOT (praktyczna Iista) ASOB FI#M(mocne i slabe strony): I. Marketing /Sprzedaz/ Dystrybucja: Wakosc produktów Wasortyment (szerokosc, glebokosc, dlugosc) Wwizerunek produktów Wmarka i jej sila Wcykl zycia produktów Wjakosc Wserwis po sprzedazy Wpoziom cen Wwarunki kredytowania Wmarze Wwielkosc obrotu Wkanaly dystrybucyjne Wudzial w rynku Wpokrycie rynku siecia dystrybucji Wzasieg geograficzny Wprzystosowanie do potrzeb rynku Wumowy z odbiorcami Wopinia klientów o produkcie SANSE I AG#OZENIA: I. Makrootoczenie: Wstopa inflacji Wstopa kredytowa Wstopa podatkowa Wstopa wzrostu PKB Wstopa lokalnego bezrobocia Wlokalny poziom dochodów Wlokalne zwyczaje w handlu i sposobie zycia Wkoszt energii (dostep do tanszych zródel) Wkoszt podstawowych surowców Wograniczenia cen w stosunku do zarobków Wbariery w ochronie srodowiska (prawo) Wbariery celne (prawo) Wczynniki demograficzne Wzawieranie malzenstw Wprocent segmentów mlodziezowych i w wieku starszym Wemancypacja kobiet Wprzepisy w zakresie ochrony zdrowia Wprzepisy podatkowe Wprzepisy prawa pracy Wzmiany spoleczno-kulturalne Wstan lokalnych urzadzen w infrastrukturze (drogi, telefony Ìtp.) Lista czynników podIegajacych szczegóIowej ocenie w anaIizie SWOT (praktyczna Iista) Cd. II. Produkcja i Iogistyka Wlokalizacja Wstan zapasów zalegajacym w magazynach Wstan budynków Wmozliwosci rozbudowy Wpolaczenia transportowe Wsasiedztwo klientów Wjakosc sprzetu Wjakosc metod zarzadzania Wzdolnosci wytwórcze Wgotowosc do produkowania krótkich serii Wstopien automatyzacji Wciaglosc cyklu (logistyka wewnetrzna) Wkoszty produkcji / wytworzenia produktu jednostkowego Wobieg informacji w firmie Welastycznosc / latwosc reagowania na zmiany potrzeb klientów i dostosowania technologii III. Badania + #ozwój. Wdziedziny badan Wnaklady na badania (% obrotów) Wpatenty zastrzezone Wsledzenie trendów technologicznych II. Mikrootoczenie (5 siI Portera): Wfaza rozwoju branzy Wsila dostawców, porozumienia, pewnosc dostaw Wzagrozenie wsteczw cyklu przedprodukcyjnym (dostawcy) Wsila klientów (ich organizacje) Wryzyko utraty klientów Wlaczenie sie, polaczenia aktualnych konkurentów (grupy strategiczne, alianse) Wryzyko nowych konkurentów Wryzyko produktów zastepczych Wtrudnosci transportowe Wporozumienia w dziedzinie badan i rozwoju Wtechnologie przemieszczania materialów , magazynowania Wnowe rynki Wewolucja postaw klientów Wdzialania interwencyjne podejmowane przez panstwo Wkanaly dystrybucji Wintegracja w cyklu poprodukcyjnym (odbiorcy) Wwarunki dostaw Wrozpoznanie rynku dostawców Lista czynników podIegajacych szczegóIowej ocenie w anaIizie SWOT (praktyczna Iista) Cd. IV. Finanse. Wstruktura kapitalu (wlasny, obcy) Wzapotrzebowanie na srodki obrotowe Wpoziom zadluzenia Wpoziom naleznosci od innych Wplynnosc finansowa Wrentownosc ekonomiczna Wrentownosc finansowa Wkoszty ogólne V. KontroIa zarzadzania Wjakosc informatyki Wplan finansowania Wdostep do banków danych Wanaliza kosztów Wplan zarzadzania srodkami plynnymi Wrachunki klientów Wprzedsiebiorczosc i inicjatywa kierownictwa Wpoziom kadry zarzadzajacej VI. asoby Iudzkie: Wrekrutacja/ integracja Wszkolenie / doskonalenie Wpoziom rotacji / fluktuacji WSystemy motywacyjne Wkwalifikacje i umiejetnosci WSystemy awansu / kariery Wpoziom zarobków WSystemy ocen pracowników Wdelegacja zadan, uprawnien, odpowiedzialnosci Wstosunki w pracy Wzgodnosc celów kierownictwa i zalogi PrzykIadowe pytania stawiane w anaIizie SWOT: !otencjalne mocne strony Wznaczaca pozycja ? Wwystarczajace zasoby ? Wduza zdolnosc konkurowania ? Wdobra opinia klientów ? Wuznany lider rynkowy ? Wdobrze przemyslane strategie funkcjonalne ? Wkorzystanie z efektu doswiadczen ? Wbrak silnej presji konkurencji ? Wwlasna technologia ? Wprzewaga kosztowa ? Wzdolnosc do innowacji produktowych ? Wdoswiadczona kadra kierownicza ? Winne ? !otencjalne slabe strony Wbrak jasno wytyczonej strategii ? Wslaba pozycja konkurencyjna ? Wbrak srodków ? Wniska rentownosc ? Wbrak liderów wsród kadry kierowniczej ? Wbrak kluczowych umiejetnosci ? Wbledy we wdrazaniu strategii ? Wpodatnosc na naciski konkurencji ? Wnienadazanie za postepem technicznym ? Wslaby image firmy? Wslaby poziom marketingu ? Wkoszt jednostkowy wyzszy od glównych konkurentów? !otencjalne szanse Wpojawienie sie nowych grup klientów ? Wwejscie na nowe rynki ? Wmozliwosc poszerzenia asortymentu ? Wmozliwosc dywersyfikacji wyrobów ? Wmozliwosc podjecia produkcji wyrobów komplementarnych ? Wintegracja pozioma ? Wmozliwosc przejscia do lepszej grupy strategicznej ? Wograniczona rywalizacja w sektorze ? Wszybszy wzrost rynku ? Winne ? !otencjalne zagrozenia Wmozliwosc pojawienia sie nowych konkurentów ? Wwzrost sprzedazy substytutów ? Wwolniejszy wzrost rynku ? Wniekorzystne rozwiazania systemowe ? Wpodatnosc firmy na regresje i wahania koniunktury ? Wwzrost sily przetargowej nabywców lub dostawców ? Wzmiana potrzeb i gustów nabywców ? Wniekorzystne zmiany demograficzne ?