Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent Jos DE BLAY Accountant en Belastingconsulent.

Dia 1 Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent Jos DE BLAY Accountant en Belastingconsulent Dia 2 OPDRACHT VAN HET INSTITUUT •Toezien op de opleiding •Permanente organisatie van een korps specialisten •Die bekwaam zijn om de functies van Accountant en Belastingconsulent uit te oefenen •Organisatie controleren en bijsturen Dia 3 •Noodzakelijke waarborgen qua bekwaamheid, onafhankelijkheid en professionele rechtschapenheid •Toezien op de behoorlijke uitvoering van de opdrachten OPDRACHT VAN HET INSTITUUT Dia 4 STRUCTUUR VAN HET INSTITUUT Dia 5 HET INSTITUUT •Algemene Vergadering •Raad •Uitvoerend Comité •Departementen en Commissies •Tuchtcommissie •Commissie van beroep •Externe organisaties Dia 6 ALGEMENE VERGADERING •Alle leden: Natuurlijke personen •Stagiairs: hebben raadgevende stem •AV kiest voorzitter, ondervoorzitter en leden van de raad •Keurt de jaarrekening en de begroting goed •Geeft kwijting aan de Raad voor het bestuur •Kiest de leden van het Instituut voor de Commissie van Beroep Dia 7 •Beraadslaagt over onderwerpen waarvoor ze wettelijke bevoegdheid heeft •Beslissing: bij meerderheid van de aanwezige en vertegenwoordigde leden ALGEMENE VERGADERING Dia 8 RAAD •Samenstelling: voorzitter, ondervoorzitter 12 leden •Duur mandaat: 3 jaar •Secretarissen: Nederlandstalig en Franstalig één vervult de functie van penningmeester Dia 9 •Uitvoerend Comité: dagelijks bestuur: voorzitter, ondervoorzitter, secretarissen •De Raad: vertegenwoordigt het Instituut staat in voor de werking alle bestuurs- en beschikkingsbevoegdheden RAAD Dia 10 DE STAGECOMMISSIE •Stagecommissie: –Organiseert het toelatingsexamen –Stageovereenkomsten onderzoeken en goedkeuren –Onderzoek van aanvragen tot inkorting stageduur –Toezicht houden op het goed verloop van de stage –Praktijkoefeneningen organiseren en leiden –Tussentijdse proeven organiseren –Organiseert het bekwaamheidsexamen –In individuele gevallen de schrapping voorstellen om andere dan tuchtrechtelijke redenen –Bemiddelend optreden tussen stagemeester en stagiair –Comité van de stagiairs: •3 N en 3 F stagiairs •kan aan de stagecommissie voorstellen en aanbevelingen richten …. Dia 11 OVERIGE COMMISSIES •Tuchtcommissie •Commissie van beroep •Commissie van begeleiding en toezicht: –Nazicht van de verslagen opgesteld n.a.v. bijzondere mandaten toegekend aan de externe accountants oOmzetting van vennootschappen, fusie, splitsing van vennootschappen, ontbinding van vennootschappen, … –Begeleiding en toezicht in specifieke gevallen •Consultatieve commissie van beroepsverenigingen •Commissie interne accountants •Commissie belastingconsulenten •Arbitragecommissie: taak: oplossing geschillen tussen leden en hun cliënten –Voordelen: snel, procedure is kostenloos, discretie en vertrouwelijkheid •Verzoeningscommissie: taak: oplossing geschillen tussen confraters Dia 12 De plichtenleer van de accountant en de belastingconsulent: wetgeving •KB 2/3/1989 huishoudelijk reglement van het IDAC •KB 1/3/1998 reglement PLICHTENLEER der accountants •Wet 22/4/1999 betr. boekh.&fisc.beroepen •Wet 22/4/1999 betr. beroepstucht voor ACC & BC •KB 4/5/1999 betreffende het IAB, recent gewijzigd door het KB van 16/10/2009 •KB 8/4/2003 betr.toelatingsexamen, de stage en het bekwaamheidsexamen van ACC en/of BC •Aandacht voor: B.W., Sw., anti-witwaswetgeving + de strafbepalingen in de fiscale wetboeken Dia 13 De plichtenleer van de accountant en de belastingconsulent:andere bronnen •De publicaties van het Instituut (normen, aanbevelingen, …: –IAB-info –Accountancy & Tax –Vademecum van de accountant en de belastingconsulent, uitgave 2004 en recentere uitgaven 2008 (delen I en II) •Andere publicaties en jurisprudentie (tuchtcommissie, commissie van beroep, Hof van Cassatie, …) Dia 14 Hoofdstuk I: Algemene Bepalingen: KB 1 maart 1998 – art. 1-4 Regelgeving •Artikel 2 –wettelijke en reglementaire bepalingen naleven –gebruikelijke controlenormen toepassen –rekening houden met de aanbevelingen •Handelingen vermijden in strijd met de waardigheid, de rechtschapenheid of de kiesheid (art. 3) •Mededeling van informatie: ingaan op elk verzoek om informatie vanwege het Instituut (art. 4) Dia 15 Gevolgen: •Verplichting tot betalen van het lidgeld •Informatie aanvragen – beantwoorden –telefonisch antwoorden volstaat niet; •Spontane meldingen: •wijziging van hoedanigheid (bvb. Intern lid -> extern lid) •wijziging adres •melding van gerechtelijke, tucht- of bestuursrechtelijke procedures •melding van samenwerkingsverband •KB 16/10/2009 tot wijziging van het KB van 4/5/1999: alle info meedelen m.b.t. erkende professionele vennootschappen. Alle info=info over aandelen, stemrechten, bestuur van deze professionele vennootschappen. Hoofdstuk I: Algemene Bepalingen: KB 1 maart 1998 – art. 1-4 Dia 16 Hoofdstuk II: Tuchtprocedure Regelgeving •Medewerking aan het onderzoek (art. 5 KB) •Gemotiveerd resultaat wordt meegedeeld aan de klager (art. 6 KB) •De Raad kan worden gehoord (art. 7 KB) •Aanvullend verslag ter verduidelijking kan aan de Raad worden gevraagd (art. 7 KB) •Bij elke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan en die een schorsing > één maand bevat: plicht om deze ter kennis te brengen van ondernemingen (klanten,…) Dia 17 Tuchtstraffen: kunnen opgelegd worden aan Accountants en Belastingconsulenten (art. 4 Wet betreffende de beroepstucht): •die tekortgekomen zijn aan hun beroepsverplichtingen in de uitoefening vd opdrachten •die de beginselen van waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid hebben geschonden •die de rechten van de Schatkist manifest schaden of misbruik maken van de procedures bij de uitoefening van de functie van belastingconsulent (= art. 38 wet boekhoudk. en fisc.beroepen). Vb.: zie memorie van toelichting bij de Wet beroepstucht) Wie kan een klacht indienen ? •de procureur-generaals bij het Hof van Beroep •de minister van financiën •elke belanghebbende •Hoge Raad voor de economische beroepen, zelfs rechtstreeks bij de Tuchtcommissie •ambsthalve verwijzing door de Raad Hoofdstuk II: Tuchtprocedure Dia 18 Tuchtorganen Eerste aanleg:Tuchtcommissie Beroep:Commissie van Beroep Voorziening in Cassatie:Hof van Cassatie Mogelijke Sancties (art. 5 Wet beroepstucht) a)Waarschuwing b)Berisping c)Verbod om bepaalde activiteiten nog te aanvaarden of verder te zetten d)Schorsing van ten hoogste 1 jaar e)Schrapping Hoofdstuk II: Tuchtprocedure Dia 19 De Procedure •Inleiding : - vooronderzoek - voorlegging aan de Raad - beslissing van de Raad tot het al dan niet doorverwijzen naar de Tuchtcommissie •Oproeping : - uitnodiging - recht op inzage - schriftelijk of mondeling verweer - zitting is in principe openbaar, tenzij »Het lid een zitting vraagt met gesloten deuren »Of de openbare procedure gevaar oplevert voor openbare orde, goede zeden, nationale veiligheid, enz… - beslissing •Mogelijk beroep : –tegen beslissing tuchtcommissie: binnen de maand, –tegen beslissing commissie van beroep: binnen de 3 maand (bij Hof van Cassatie) •Uitwissing en eerherstel : –Voor straffen < schorsing: automatische uitwissing na 5 jaar –Andere gevallen: aanvraag kan worden ingediend na 5 jaar… Hoofdstuk II: Tuchtprocedure Dia 20 Hoofdstuk III: Onafhankelijkheid Regelgeving •Art. 9 KB: –Het lid moet afzien van uitvoering van opdracht(en) indien zijn onpartijdigheid kan aangetast worden –externe leden: waken over onafhankelijkheid van de medewerkers, en personen waarop men een beroep doet •Onafhankelijkheid geldt ook voor de interne accountant en / of interne belastingconsulent: –i.g.v. onverenigbaarheid tussen instructies werkgever en deontologische regels: •Eerst oplossing nastreven met werkgever •Indien geen oplossing wordt gevonden: probleem voorleggen aan Voorzitter van het Instituut. Dia 21 •Art. 10 KB: externe accountants: geen monopolieopdrachten aanvaarden in familieverbonden ondernemingen (echtgenoot of familie 2 e graad) •Art. 11 KB: externe leden: geen opdracht aanvaarden of verderzetten indien belangenconflict dreigt •Externe accountants ook nog: –in elk attest of verslag betreffende monopolieopdracht vermelden of andere prestaties geleverd werden voor de periode waarop het verslag betrekking heeft (art. 12 KB) –geen controleopdrachten over de jaarrekening bij uitoefening van sommige taken (functie bestuurder /zv, of verantwoordelijkheid leiding boekhouddienst) binnen de 2 jaar voorafgaand (art. 13 §1 KB). –de externe accountant die een controleverslag (bijzondere opdracht W. Venn.) opstelt: mag niet de gewoonlijke raadgever zijn van de vennootschap waarvoor het verslag moet worden opgesteld (cfr. Normen) –in geval men belast is met de controle op de jaarrekening (of andere boekhoudkundige bescheiden): geen functie of mandaat aanvaarden waardoor hij zich zou inlaten met het beheer of vertegenwoordiging (art. 13 §2 KB), met uitz. van vertegenwoordiging in fiscale zaken Hoofdstuk III: Onafhankelijkheid Dia 22 •Externe leden: –activiteit niet zodanig beperken dat beroepsinkomsten uitsluitend afhankelijk zijn of van een zeer beperkt aantal onderscheiden opdrachten of functies, of van opdrachten afhankelijk van één belangengroep of gezag (art. 14 KB) –geen samenloop van opdrachten die de onafhankelijkheid in het gedrang kunnen brengen (art. 15 KB) Hoofdstuk III: Onafhankelijkheid Dia 23 Artikel 31, WBFB •Externe accountants en belastingconsulenten –mogen zonder voorafgaande toelating Instituut geen commercieel bedrijf of taak als ZV/bestuurder uitoefenen in handelsvennootschappen, tenzij •onder houders zelfde hoedanigheid (prof. vennootschappen en prof. middelenvennootschappen) •of ze er door de rechtbank ermee werden belast •Let wel andere uitzonderingen op volgende slide Dia 24 Gevolgen •geen commerciële activiteit •geen bestuursmandaat in een commerciële of burgerlijke vennootschap met winstoogmerk –Raad kan afwijking toestaan ( bvb. in familiale vennootschap, i.g.v. overlijden) –Nieuw 2008: afwijking kan worden toegestaan voor mandaat van onafhankelijk/extern ZV/bestuurder, mits het respecteren van bepaalde vw.: zie cursus, in essentie: •aanvraag vooraf •onafhankelijkheid niet in het gedrang, geen stemrechten cfr. art. 11 W. Venn, geen familiale band tot 2 e graad •geen bestuursmandaat in 2 jaar vooraf •bekwaamheid •verzekering •aantal niet meer beperkt, voor zover alle voorwaarden vervuld blijven •zetel van vennootschap – cliënt: ja maar, opgelet! •verplichte erkenning van professionele vennootschappen van beroepsbeoefenaars •de interne accountant / belastingconsulent en de onafhankelijkheid Artikel 31, WBFB Dia 25 Hoofdstuk IV: Uitvoering van de opdrachten Regelgeving (art. 16-19) •Elke opdracht gewetensvol en met vereiste zorg uitvoeren •Externe accountant / belastingconsulent moet zijn burgerlijke beroepsaansprakelijkheid verzekeren •Werkdocumenten dienen vijf jaar bewaard te worden Dia 26 •Externe accountants: bij uitvoering van monopolieopdrachten: enkel bijstand van confraters, stagiairs of vaste medewerkers –daarnaast binnen bepaalde grenzen bepaald door de gebruikelijke controlenormen kan men een beroep doen op •persoon uit het buitenland met dezelfde hoedanigheid •onafhankelijke deskundigen, indien vereist voor het onderzoek •onderzoeken gevoerd door het personeel van de gecontroleerde vennootschap Hoofdstuk IV: Uitvoering van de opdrachten Dia 27 Externe accountants: •Elke verklaring, certificering of verslag over boekhoudkundige staten moet ondertekend zijn door de natuurlijke personen, die in voorkomend geval optreedt als vertegenw. van een vennootschap van accountants (art. 18) •Herhaling: de externe accountant die een bijzonder controleverslag (bijzondere opdracht W. Venn.) opstelt mag niet de gewoonlijke raadgever zijn van de vennootschap waarvoor het verslag moet worden opgesteld Interne accountants en belastingconsulenten: •Uitoefening van het beroep in het kader van een arbeidsovereenkomst: de interne leden moeten persoonlijk de regels van de plichtenleer naleven •De externe accountant die een andere accountant of belastingconsulent tewerkstelt moet deze de mogelijkheid bieden om de regels van de plichtenleer na te leven Noot: nieuw model van opdrachtbrief op de website van het Instituut! Hoofdstuk IV: Uitvoering van de opdrachten Dia 28 Burgerlijke beroepsaansprakelijkheid •Externe leden: verplichte verzekering burgerlijke beroepsaansprakelijkheid: art. 16 KB 1/3/98 en art. 33 WBFB •Exoneratieverbod: externe leden + zelfstandige stagiairs (hoofd- of bijberoep) •Let wel: de wetgever keurde einde 2009 een wetswijziging goed die toelaat om de beroepsaansprakelijkheid te beperken. De wet werd op heden nog niet gepubliceerd. Van zodra deze wetswijziging in het B.S. gepubliceerd zal zijn, blijven de externe accountants en de externe belastingconsulenten overeenkomstig het gemeen recht aansprakelijk voor de uitoefening van hun professionele opdrachten. Dia 29 Gevolgen 1) Individuele of collectieve polis onderschrijven –Wie is verzekerd in de polis voorgesteld door het IAB •na toetreding: de natuurlijke personen, de erkende vennootschappen, de zelfstandige stagiairs –Voorwerp van de verzekering •contractuele en extra-contractuele aansprakelijkheid voor –Lichamelijke schade –Materiële of immateriële schade of nadeel aan derden (incl. klanten) in de uitoefening van het beroep, hetzij voor eigen daad, hetzij voor daad van medewerkers, stagiairs, … •extra-contractuele aansprakelijkheid tijdens of t.g.v. uitoefening beroep –Uitgesloten elementen: •schade uit activiteit vreemd aan het beroep •schadegevallen wanneer men is opgetreden als zaakvoerder, sterkmaker, curator, vereffenaar, … •opzettelijke daad of zware fout •schade uit betwisting van erelonen •gerechtelijke, disciplinaire of transactionele boeten Burgerlijke beroepsaansprakelijkheid Dia 30 Toezicht Gevolgen: 2) Toezicht op de uitvoering van de opdrachten (art. 28 WBFB) •Externe accountants: –kopie van de openbaar te maken bijzondere controleverslagen (W. Venn.) overmaken: binnen de 15 d. na neerlegging ter griffie –verslagen: steeds ondertekend door natuurlijk persoon –nazicht verslagen door commissie van begeleiding en toezicht •Alle leden: –andere nazichten door commissie van begeleiding en toezicht Dia 31 Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden Regelgeving: art. 20 KB 1/3/1998 Instituut inlichten over de samenwerkingsverbanden die aangegaan zijn in het kader van de beroepsuitoefening •Professionele vennootschappen: –laten erkennen, –elke statutenwijziging –of verandering in samenstelling bestuursorgaan meedelen •Jaarlijks geactualiseerde lijst overmaken van ZV/bestuurders en vennoten/aandeelhouders/houders stemrechten. Cfr. gewijzigd KB van 4/5/1999 betreffende het IAB (gewijzigd door KB van 16/10/2009): •Middelenvennootschap tussen confraters is mogelijk. Na KB 16/10/2009 zijn ook middelenvennootschappen met leden IBR (voorheen ook reeds mogelijk) en/of BIBF mogelijk. Dia 32 Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden Erkenningsvoorwaarden professionele vennootschappen, gewijzigd KB van 4/5/1999: •Beperking van het doel en het bedrijf tot het verlenen van diensten van ACC en BC en hiermee verenigbare werkzaamheden, met inbegrip van het verstrekken van juridisch advies •De vennootschap is: (artikel 6, §1, gewijzigd KB 4/5/1999) –een burgerlijke vennootschap opgericht in de vorm van een handelsvennootschap naar Belgisch recht –of een vennootschap opgericht naar buitenlands recht, die in het buitenland een hoedanigheid heeft die als gelijkwaardig wordt erkend met die van accountant en/of belastingconsulent •Aandelen op naam Dia 33 •Professionele vennootschappen: = erkende vennootschap van accountants en/of belastingconsulenten: –Aandeelhouders: •enkel onder leden van het Instituut (nat.pers. of venn.) •of met personen uit het buitenland die daar een hoedanigheid bezitten door ons land als gelijkwaardig erkend •met bedrijfsrevisoren •met stagiair: onder voorwaarden –minderheidsparticipatie max. 24,9 % –stagiair: mag enkel activiteiten van boekhouder of belastingconsulent uitoefenen –verbintenis van de stagiair om deel te nemen aan het bekwaamheidsexamen –Zaakvoerders of bestuurders: •wet: meerderheid lid van het Instituut. Geen wettelijke regeling voor minderheid. Raad besliste evenwel dat ALLE leden lid vh IAB moeten zijn. •Raad: alle leden lid van het Instituut of gelijkaardige hoedanigheid in het buitenland. •rechtspersoon ZV/bestuurder: mag, maar dan ook enkel een erkende prof.venn. DEZE REGELING IS INGRIJPEND GEWIJZIGD INGEVOLGE HET KB van 16/10/2009 tot wijziging van het KB van 4/5/1999 betreffende het IAB ! Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden Ter info: regeling tot einde 2009 Dia 34 •Aandelen: op naam (ook voor NV en Com.VA) •Aandelen/stemrechten: –Meerderheid der stemrechten aangehouden door leden IAB (nat.pers. of venn.) –Minderheid der stemrechten: personen met gelijkwaardige hoedanigheid in het buitenland, leden IBR, leden BIBF, echtgeno(o)t(e), partner, kinderen, derden –Geen persoon of belangengroepering mag aandelen of stemrechten bezitten, waardoor de uitoefening van het beroep of de onafhankelijkheid in het gedrang wordt gebracht Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden: nieuwe regeling vanaf 2010 Dia 35 •Bestuursorgaan: –Meerderheid zaakvoerders/bestuurders: •externe leden IAB, natuurlijke personen •of vennootschappen leden van het IAB (de vennootschap moet in casu vertegenwoordigd worden door een NP die accountant of belastingconsulent is; –Minderheid: anderen, ook stagiairs –Bijzonder geval: wat indien er slechts 2 zaakvoerders/bestuurders zijn ? •1 moet de hoedanigheid bezitten van accountant of belastingconsulent (lid IAB) •de andere mag zijn: –ofwel een NP of RP zijn met gelijkwaardige hoedanigheid in het buitenland –Ofwel een lid IBR, of een wettelijke auditor of auditkantoor –Ofwel een lid BIBF Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden: nieuwe regeling vanaf 2010 Dia 36 •Professionele vennootschappen: –Deelnemingen in het bezit van professionele vennootschappen: •uitsluitend « deelnemingen » (cfr. art. 13 W. Venn) in –andere professionele/interprofessionele vennootschappen erkend door het IAB –professionele vennootschappen in het buitenland erkend als gelijkwaardig met accountant en/of belastingconsulent –auditkantoren (IBR, enz…) –door het BIBF erkende vennootschappen (of in het buitenland als gelijkwaardig erkend) –middelenvennootschap onder leden van het Instituut, of interprofessionele middelenvennootschappen samen met leden IBR of BIBF + onder familieleden 2 e graad, of buitenlandse personen met equivalente titel, … Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden Dia 37 •Middelenvennootschappen: –Doel: beroepsuitoefening van haar vennoten ondersteunen. –Oefent het beroep niet zelf uit –Professionele middelenvennootschap: •tussen Accountants of Belastingconsulenten •moet NIET worden erkend door IAB, •bestuursmandaat in …: toestemming aanvragen –Interprofessionele middelenvennootschap: •ondersteuning beroepsactiviteit diverse vrije beroepen •toegestaan : –Tussen Accountants en Belastingconsulenten –Met advocaten (F) Balie te Brussel –Met bedrijfsrevisoren –Na wijzigend KB van 16/10/2009: volgens mij ook met leden BIBF •niet met andere vrije beroepen: hierover dient de raad zich nog uit te spreken. Ze mogen zeker de onafhankelijkheid niet in het gedrang brengen Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden Dia 38 Hoofdstuk VI: Betrekkingen met confraters Regelgeving (art. 22 e.v.) •Wederzijdse hulp en hoffelijkheid verplicht •Procedure bij aanvaarding opdracht naleven •Geschillen tussen confraters: kunnen geregeld worden door de verzoeningscommissie •Vóór aanvaarding opdracht of mandaat: –nagaan of een andere externe accountant belast werd met een opdracht bij dezelfde onderneming Dia 39 Gevolgen •Overname van een dossier van een confrater, procedure volgen: –Overname dossier schriftelijk melden @ confrater –Vragen of erelonen betaald zijn, indien niet aandringen op betaling –Onverwijld alle documenten, eigendom van cliënt, t.b. stellen van opvolgende confrater –Eventueel arbitrage bij openstaande erelonen –Zelfde regels bij overname dossier lid IBR of BIBF •Dagvaarding confrater ?: voorafgaande melding aan de Raad van het Instituut •verbod tot afwerven cliënteel Hoofdstuk VI: Betrekkingen met confraters Dia 40 Gevolgen •verbod tot afwerven cliënteel •overeenkomsten tussen accountants / belastingconsulenten dienen te goeder trouw nageleefd te worden •niet-concurrentieclausule tussen stagiair en stagemeester: –Tot 3 jaar na einde stageovereenkomst (art. 22, 2° van het KB van 8 april 2003) Hoofdstuk VI: Betrekkingen met confraters Dia 41 Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten Regelgeving: art. 26 KB De externe accountant / belastingconsulent is ertoe gehouden alle boeken en bescheiden die toebehoren aan zijn cliënt onverwijld uit handen te geven wanneer deze erom verzocht:  geen retentierecht Dia 42 Contractuele betrekkingen met de cliënt Vrij beroep: - cliënt heeft vrije keuze - accountant / belastingconsulent kan opdracht al of niet aannemen Aard van de overeenkomst: - beroepsbeoefenaar zal bepaalde prestaties leveren - cliënt moet alle gegevens verstrekken om opdracht te kunnen uitvoeren Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten Dia 43 Aard van de overeenkomst: •Verhuur van diensten of aannemingsovereenkomst: –uitvoering werk volgens vw. en binnen overeengekomen termijn –instaan voor risico keuze vervanger, dus contract intuitu personae –cliënt moet alle gegevens verstrekken om opdracht te kunnen uitvoeren •Of Lastgeving: –de lastgever geeft aan een andere persoon (de beroepsbeoefenaar bvb.) de macht om in naam en voor rekening van de lastgever rechtshandelingen te stellen •Of gemengde overeenkomst Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten Dia 44 Retentierecht •algemeen verbod: dus retentieVERBOD •uitzonderingen: ontwerpen •van jaarrekening, van jaarverslagen, van notulen, van fiscale aangiften Niet betaling van erelonen •opdracht kan stopgezet worden •gerechtelijke invordering onder voorwaarden –de betwiste ereloonnota’s zijn overgemaakt aan de cliënt voordat deze klacht heeft neergelegd bij één van de diensten van het Instituut. –de accountant of belastingconsulent is van mening dat zijn erelonen volkomen gerechtvaardigd zijn. –hij heeft de gebruikelijke herinneringsbrieven verstuurd. –hij oefent geen enkel retentierecht uit •provisie vragen is aanbevolen Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten Dia 45 Gebruik van opdrachtbrief met de cliënt: •aanbeveling •model op de website van het IAB •de beroepsaansprakelijkheid kan niet beperkt worden. Let wel: de wetgever keurde einde 2009 een wetswijziging goed die toelaat om de beroepsaansprakelijkheid te beperken. De wet werd op heden nog niet gepubliceerd. Van zodra deze wetswijziging in het B.S. gepubliceerd zal zijn, blijven de externe accountants en de externe belastingconsulenten overeenkomstig het gemeen recht aansprakelijk voor de uitoefening van hun professionele opdrachten. Dus vanaf dan ook geen exoneratieverbod meer. Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten Dia 46 Hoofdstuk VIII: Ereloon van de externe accountant/belastingconsulent Regelgeving •Enkel aanspraak maken op ereloon en vergoeding van de kosten •Ereloon vaststellen in functie van aard, belang, complexiteit, de omvang en de reikwijdte van de opdracht •Geen commissie- of makelaarslonen of welkdanig voordeel toekennen of ontvangen Dia 47 Gevolgen •Verantwoordelijkheid en kwalificatie kan ereloon bepalen •Geen commissie- en makelaarslonen •Vrije tariefvorming •Verbrekingsvergoeding (toegestaan door KB): bvb. voor cliënten die vertrekken vordering van administratieve kosten van beheer of organisatie •Diversificatie van opdrachtgevers, zodat onafhankelijkheid niet in het gedrang komt Hoofdstuk VIII: Ereloon van de externe accountant/belastingconsulent Dia 48 Hoofdstuk IX: Publiciteitsverbod Regelgeving •Ronseling en dienstaanbod zijn verboden •Openbare mededeling van objectieve informatie over kantoor mag •Geen gewag maken van naam van cliënten (uitzonderlijk wel met toestemming van de cliënt en de voorzitter van het Instituut) Dia 49 Gevolgen •Geen gewag maken van ambten of mandaten binnen het Instituut of beroepsorganisme •Ronseling en dienstaanbod blijven verboden •Objectieve informatie moet rekening houden met de waardigheid van beroep •Gratis advies of verminderde tarieven als lokmiddel zijn verboden Hoofdstuk IX: Publiciteitsverbod Dia 50 •Gedragsregels opgesteld door Instituten beantwoorden aan voormelde principes •Wettelijke verbod tot gebruik van misleidende reclame •Vergelijkende reclame is door de wet onderworpen aan stringente voorwaarden, voor vrij beroep « nauwelijks te vergelijken »: dus de facto niet toegestaan Hoofdstuk IX: Publiciteitsverbod Dia 51 Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim Regelgeving •Ongeacht beroepsgeheim is ieder accountant / belastingconsulent gehouden tot naleving van zijn beroepsdiscretieplicht •Verplichting tot geheimhouding van gegevens hem / haar toevertrouwd of zelf vastgesteld in de uitoefening van het beroep Dia 52 •Geen inbreuk op beroepsdiscretieplicht (art. 32 KB van 1 maart 1998) in geval van: –afleggen getuigenis in rechte –wanneer de wet verplicht tot mededeling –verdediging in tuchtaangelegenheden –mededeling vertrouwelijke gegevens over de werkgever aan de Raad –uitdrukkelijk ontslag door de opdrachtgever •Stagiairs moeten vertrouwelijk karakter eerbiedigen Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim Dia 53 Gevolgen •Onrechtmatige toeëigening van hoedanigheid van accountant of belastingconsulent: strafrechterlijke vervolging •Externe leden: artikel 458 van het strafwetboek van toepassing: beroepsgeheim •Schending beroepsgeheim kan naast strafrechterlijke sanctie ook aanleiding geven tot tuchtrechtelijke of burgerrechtelijke gevolgen/sancties •Schending van beroepsgeheim: alle constitutieve elementen moeten aanwezig zijn (p. 64/65) Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim Dia 54 Beroepsgeheim: •Uitzonderingen art. 458 –gegevens die moeten worden bekend gemaakt als de wetgever het verplicht (bvb. melding aan de CFI in het kader anti-witwaswet) –gegevens mogen maar moeten niet worden bekend gemaakt: bij getuigenis in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie •Uitzonderingen in rechtsleer: –het recht van verdediging van de beroepsbeoefenaar –de noodtoestand •Is niet beperkt in tijd •Alle documenten Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim Dia 55 Beroepsgeheim: •Beroepsgeheim tegenover fiscus: art. 334 WIB: –indien men beroepsgeheim inroept t.o.v. de fiscale administratie verzoekt deze om tussenkomst bij de tuchtoverheid –2 mogelijkheden: oOfwel bevestigt tuchtoverheid dat beroepsgeheim van toepassing is. Gevolg: controleur moet belastbare basis bepalen a.h.v. andere onderzoeks- en bewijsmiddelen oOfwel geeft tuchtoverheid de A of BC geen gelijk: dan antwoorden aan fiscus, zoniet sanctie mogelijk –noteer: men kan het beroepsgeheim niet inroepen voor eigen fiscale toestand. Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim Dia 56 Hoofdstuk XI: Permanente beroepsopleiding •Let op: vanaf voorjaar 2009: nieuwe norm permanente vorming: nieuwe regeling: –minstens 120 uur over drie opeenvolgende kalenderjaren –minstens 20 uur ieder kalenderjaar –Overgangsmaatregel voor 2009-2010 •Academiejaar 2009-2010 loopt van 1 september 2009 tot 31 december 2010 •Jaarlijks verslag overmaken aan het Instituut: bewijsstukken bijhouden. •Nieuwe norm: dus niet meer per academiejaar, maar wel per kalenderjaar. •Evenwicht - diversificatie nastreven •Niet voldoende: kan aanleiding zijn tot tuchtvordering of verzwarende omstandigheid •Mededeling aan het IAB: bij voorkeur langs de website Dia 57 Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent •www.ctif-cfi.be •(preventieve witwas-)Wet van 11/01/1993 van toepassing op externe accountants en / of externe belastingconsulenten, aangepast door de wet van 18 januari 2010 Dia 58 Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent •TWEE ELKAAR AANVULLENDE PIJLERS: •Repressief luik: Artikel 505 Strafwetboek en 42, 3° SWArtikel 505 Strafwetboek  welke misdrijven, wie kan worden bestraft en welke straffen •Preventief luik: Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorismeWet van 11 januari 1993 Dia 59 Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent •Preventief luik: Wet van 11 januari 1993Wet van 11 januari 1993 –DOEL: het voorkomen van witwassen. Verplichtingen voor bepaalde beroepsgroepen (banken, verzekeringsmijen, notarissen, cijferberoepen, advocaten, …). –VERPLICHTINGEN: identificatieplicht, meldingsplicht, enz… –Limitatieve opsomming van criminele fenomenen •O.m. ernstige en georganiseerde fiscale fraude, waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend. « Gewone » fiscale fraude niet geviseerd; •Misbruik van vennootschapsgoederen •Overige: zie lijst artikel 5 van de wet Dia 60 A.Identificatieplicht •identiteit van cliënten en lasthebbers cliënten controleren •stukken identificatie bijhouden •zowel voor natuurlijke personen als rechtspersonen •voorwerp en verwachte aard van de zakenrelatie •hoe ? Via bewijskrachtig document –Fysiek persoon: naam, voornaam, geboorteplaats en -datum –Rechtspersoon, trust, fiducie: publicatie bijlage B.S., … Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 61 A.Identificatieplicht •identificatie van de uiteindelijke begunstigde: –NP die uiteindelijk eigenaar zijn van meer dan 25 % der aandelen of der stemrechten, of die dit % rechtstreeks of onrechtstreeks aanhouden –Of om NP die op een andere wijze de controle hebben over het bestuur van de vennootschap –Aandeelhouders die > 25 % bezitten: verplichting tot mededeling ervan aan de vennootshap (art. 515bis W. Venn.) •Versoepelde identificatie mogelijk in het geval van eerdere identificatie door bepaalde zaakaanbrengers •ook identificatie van de geplande verrichting Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 62 B. Bewaarplicht: •kopie bewijsstukken ter identificatie •stukken nuttig voor nauwkeurige reconstructie transactie Termijn: •5 jaar na einde relatie klant •5 jaar na uitvoering transactie Hoe ? Elke informatiedrager Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 63 C. Bestendige waakzaamheidsplicht •Bestendige waakzaamheid •Geen naleving waakzaamheidsplicht mogelijk ? –Verbreking zakenrelatie met klant –Eventueel melding aan CFI D. Interne organisatie: Passende interne maatregelen en controleprocedures in werking stellen teneinde toe te zien op de nalevering van de wet Procedures voor communicatie en informatiecentralisatie teneinde witwasverrichtingen te voorkomen, op te sporen en te verhinderen Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 64 E. Meldingsplicht •van feiten of vermoedens die verband houden met witwassen van geld of het bewijs kunnen inhouden voor het witwassen van geld •enkel (gepoogde) witwasoperatie m.b.t. basismisdrijven opgesomd in art. 5 anti-witwaswet –o.m. ernstige en georganiseerde fiscale fraude (niet de « gewone fiscale fraude), drugs, oplichting, misbruik van vennootschapsgoederen…. •termijn: onmiddellijk •indien mogelijk: meedeling vóór verrichting •geen beroepsgeheim van toepassing •geen burgerlijke, straf- of tuchtvordering mogelijk tegen de melder Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 65 E. Meldingsplicht •basismisdrijven opgesomd in art. 5 anti-witwaswet, waaronder: « ernstige en georganiseerde fiscale fraude »: - nieuw artikel 14 quinquies in de wet •gevolg indicatoren-KB van toepassing vanaf 1/9/2007: lijst van 13 indicatoren - « b ijvoeglijke » interpretatie: lijst indicatoren-KB is een hulpmiddel - of « autonome » interpretatie: indicator van het KB aanwezig: automatische plicht tot melding = standpunt van de minister van Justitie in de Commissie voor de Justitie in 2007 - Arresten Grondwettelijk Hof 01/2008 en 07/2008: bijvoeglijke interpretatie vindt steun in de arresten van het Grondwettelijk Hof Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 66 E. Meldingsplicht •Melding kan niet gebeuren door werknemers van de accountant of de belastingconsulent •Verbod tot mededeling van de melding aan de cliënt: tipping-off verbod Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 67 E. Meldingsplicht •Nieuw: uitzondering voor de cijferberoepen en de notarissen: het geval van juridisch advies, cfr. considerans bij 3 e Witwasrichtlijn EG, naar analogie met regeling in diverse buurlanden •inlichtingen verkregen bij het bepalen van de rechtspositie van de cliënt (= het informeren van de cliënt over de staat van de wetgeving die van toepassing is op zijn persoonlijke situatie of op de verrichting die hij overweegt om hem te adviseren over de wijze waarop die verrichting binnen het wettelijk kader kan worden uitgevoerd (Senaatsverslag) •Let op: tenzij •de beroepsbeoefenaar zelf deelneemt aan de witwasactiviteiten •of hij het juridisch advies voor witwasdoeleinden verstrekt •of hij weet dat zijn cliënt juridisch advies wenst voor deze doeleinden Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 68 E. Meldingsplicht •Nieuw: uitzondering voor de cijferberoepen en de notarissen: het geval van juridisch advies, cfr. considerans bij 3 e Witwasrichtlijn EG, naar analogie met regeling in diverse buurlanden •Voorbeeld: •Indien de cliënt vraagt of hij een bepaalde boekhoudkundige inschrijving mag doen, moet de beroepsbeoefenaar de cliënt erop wijzen indien deze inschrijving illegaal is en de cliënt afraden dat te doen. In dat geval: geen meldingsplicht. Als de cliënt toch overgaat tot de illegale daad, geldt de meldingsplicht wel (Tweede Kamerverslag, Parl. St. Kamer, 2009-2010, nr. 52K1988/009, 7) Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 69 F. Opleidingsplicht •passende maatregelen i.v.m. vorming personeel kantoor inzake –kennis detecteren witwasoperatie –wettelijke verplichtingen witwaspreventie Speciale opleidingsprogramma’s. G. Bijdrageplicht: langs het IAB om. H. Nieuw: de anonimiteit van de melder wordt gegarandeerd. Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent Dia 70 Deontologie Dank voor uw aandacht ! Vragen ?