Begeleiden als kiezen binnen spanningsvelden Drs. M.L.A.(Marcel) Hoonhout.

Dia 1 begeleiden als kiezen binnen spanningsvelden Drs. M.L.A.(Marcel) Hoonhout Dia 2 in deze workshop: - uiteenzetting over begeleiden - een paar filmfragmenten (dans) - ‘gereedschap’ om te oefenen Dia 3 focus van deze workshop: 'begeleider' *begeleiden is werkwoord: begeleiden is kiezen *zicht krijgen op onze keuzes *onderscheidingen als houvast *oefenen Dia 4 maak drietallen: –Begeleider –Klant met begeleidingsvraag –Observator Dia 5 Klant: 'probleem(pje)' verschil tussen nu en straks wat je nu nog niet, maar straks wel … –herkent –weet/begrijpt –anders voelt –kan –durft Dia 6 constructivistisch uitgangspunt: er bestaat niet iets als DE 'waarheid', mensen creeëren hun eigen betekenis 'hoe je kijkt maakt wat je ziet ….' Dia 7 'kijken' als waarnemen met alle zintuigen: hoe je kijkt maakt wat je ziet …. hoe je luistert maakt wat je hoort …. hoe je er contact mee maakt kleurt wat je beroert.... Dia 8 ONDERSCHEID tussen HOE KIJK JE? EN WAT ZIE JE DAN? ( MIDDELS DIE MANIER VAN KIJKEN) Dia 9 wat zie je…? Dia 10 of ……………paard? Dia 11 hoe je 'kijkt'.... is niet eenvoudig op te sporen Dia 12 hoe je waarneemt.... waar je op let …. hoe en wat je selecteert.... welk accent dat je legt.... wat er opgeroepen wordt.... Dia 13 hoe je 'kijkt'.... wat je tot voorgrond maakt en wat je daarmee tegelijkertijd tot achtergrond verklaart..... maakt wat je 'ziet' Dia 14 eenmaal op de voorgrond gezien … is het moeilijk weg te denken Dia 15 twee manieren van rasteren – stijf – soepel Dia 16 hoe je 'kijkt'.... HOE JE DENKT HOE JE SAMENHANG MAAKT..... maakt wat je 'ziet' Dia 17 rasteren is onderscheiden: – uit elkaar leggen – in samenhang brengen Dia 18 Dia 19 Dia 20 hoe je waarneemt.... wordt beїnvloed door je 'binnenwereld': waar je mee bezig bent: 'CONCERN' door je BEHOEFTE door jouw BELANG WAAR HET HART VOL VAN IS...... Dia 21 hoe je waarneemt.... wordt beїnvloed door je 'ervaringsgeschiedenis': WAAR JE OP HEBT LEREN LETTEN 'signalen' die je hebt leren herkennen Dia 22 Barnett Newman – who is afraid of red, yellow and blue het kijken naar het schilderij op de voorgrond Dia 23 hoe je waarneemt.... wordt beїnvloed door je 'buitenwereld' OMGEVING ALS 'TIJDGEEST' Dia 24 WAT IS VOOR JOU EN VOOR DIE TIJD 'NORMAAL' MET DE KENNIS VAN NU.... Dia 25 graffity Dia 26 hoe je waarneemt.... wordt beїnvloed door GROEPEN 'ZWERMEN' WAAR WE DEEL VAN UITMAKEN Dia 27 betekenisgeving wordt ook sociaal 'geconstrueerd' 'SOCIAL FABRICS' Dia 28 actor – context(en) individu/actor - context *binnenwereld - buitenwereld *individueel – organisatiebelang – beroepsbelang *privé, werk, beroep Dia 29 iedereen heeft zijn eigen 'raster' REFERENTIEKADER BEGRIPPEN EN ONDERSCHEIDINGEN BEELDEN GEVOELSLADINGEN WAARMEE HIJ/ZIJ AAN ERVARINGEN BETEKENIS GEEFT Dia 30 hoe je kijkt maakt wat je ziet … Dia 31 …en min of meer wat je doet en laat hoe je waarneemt.... beïnvloedt jouw kiezen en handelen Dia 32 ..... 'min of meer'..... belang van reflecteren *eigen 'aandeel' *eigen betekenisgeving *eigen keuzes *eigen reacties begeleiden is uitnodigen tot reflecteren Dia 33 alleen aan de hand van een concrete situatie kun je onderzoeken hoe de klant naar zijn/haar situatie kijkt … dus: begeleiding beginnen met een situatie/ervaringsmoment je kunt je 'raster' niet contextloos onderzoeken Dia 34 klant met een vraag (probleem) en een moment (waarop die vraag aan de orde is) Dia 35 reflecteren op 'moment': –wat denk je – wat voel je –wat wil je en vind je belangrijk –wat zei/deed je –verbindingen –onderscheidingen –keuzes –vooronderstel- lingen Dia 36 begeleiden zowel klant als begeleider hebben elk hun eigen 'raster' t.a.v. situatie en t.a.v. het begeleiden Dia 37 begeleiden: de klant uitnodigen diens eigen raster te onderzoeken Dia 38 begeleider klant situatie van de klant Dia 39 ik zie ik zie wat jij niet ziet raster van de begeleider in beeld Dia 40 begeleider klant situatie van de klant Dia 41 klant met een vraag Dia 42 Klant vraagt om * hulp bij 'hoe kijk ik' eigenlijk * AANVULLENDE MANIER VAN KIJKEN om zijn/haar probleem iets anders te zien en misschien iets anders te kunnen doen Dia 43 twee vormen van leren leren van binnenuit = ervaringsleren: leren op basis van reflecteren ik en anderen onderscheiden pion en bron onderzoeken leren van buiten naar binnen: middels feedback, informatie, instructie, onderwijzen, advisering, boeken/video Dia 44 Botero: ‘dansers’ een interactionele dans Dia 45 hoe krijg je een ruimere kijk? a.herkennen hoe je kijkt: -reflecteren -van deelnemersperspectief (erin) naar toeschouwersperspectief (erboven) b.aan die kijk 'ontsnappen': -door 'meerperspectivisch kijken' Dia 46 hoe krijg je een ruimere kijk? 1.van 'positie' wisselen: –Ik-positie –Door de ogen van de ander –Camerapositie (helicopterview) Dia 47 door de ogen van de ander Dia 48 gevangenis vanuit buurtbewoner ontworpen Dia 49 hoe krijg je een ruimere kijk? 2.van 'actor' naar 'context': –omgevingsinvloed en eisen –rollen en taken –verantwoordelijkheden Dia 50 actor – context(en) * individu/actor - context(en) *binnenwereld - buitenwereld *individueel - organisatie - beroep - privé Dia 51 actor – context(en) * taak/verantwoordelijkheid * team * ondersteuningsvormen *missie en beleid * stijl van leidinggeven Dia 52 hoe krijg je een ruimere kijk? 3.van 'emotie' veranderen: –vier B's (bang, boos, blij, bedroefd) –ga naar een ander 'vak' Dia 53 emotie even bevriezen Dia 54 hoe krijg je een ruimere kijk? 4.van 'denken' wisselen: –logisch denken –lateraal denken Dia 55 lateraal denken creativiteit –als iets niet werkt hou er mee op en doe wat anders –verbind je probleem met spagetti –stel honderd vragen –iets anders doen: 'incubatietijd' Dia 56 verbind je probleem met... Dia 57 –waarnemen –associeren –aspecten van.... –dan verbinden met probleem Dia 58 bedenk tien nieuwe acties 'tussenliggende onmogelijkheid' Dia 59 oogst welk woord blijft hangen welk beeld blijft op je netvlies welke zin galmt nog na dat borduren, calligraferen, opschijven of ophangen als 'anker' voor verandering Dia 60 hoe krijg je een ruimere kijk? 5. van 'taal' wisselen (1): –woord-taal (woordwissel; nieuw woord) –beeldtaal (van woord naar beeld) Dia 61 beeldtaal, metaforen Dia 62 5. van 'taal' wisselen (2): –lijftaal (waarnemen van lichaamssignalen) –kleurentaal Dia 63 kleurentaal, de blauwe ruiter Dia 64 hoe krijg je een ruimere kijk? 6.van 'probleem' naar 'wens': –van 'niet' naar 'wel' –in het 'niet' zit een wens Dia 65 buiten de lijntjes kleuren Dia 66 hoe krijg je een ruimere kijk? 7.van 'domein' wisselen: –waarnemen –beoordelen –beleven Dia 67 -waarnemen -beoordelen -beleven/ proeven -feiten -vergelijken met een norm -gevoel / smaak / stijl Dia 68 ‘ik moet …..’ daar toch eens aandacht aan schenken moeten kunnen mogen willen durven Dia 69 hoe krijg je een ruimere kijk? 8.van 'tijd' wisselen: –toen (terugblik/verleden) –hier en nu –toekomst (verbeelden) Dia 70 januskop Dia 71 Dia 72 begin met het eind voor ogen begin dan bij het begin Stephen Covey Dia 73 begeleiden als jongleren met zeven ballen: jongleren met spannings- velden: Dia 74 hoe je kijkt naar je begeleiding maakt..... reflecteren op 'momenten' van de begeleider bijvoorbeeld in een intervisiegroep Dia 75 Chagall - cellist ‘je bent je eigen instrument’ Dia 76 EINDE Dia 77 met dank aan mijn broer Cor voor de techniek Dia 78 dit was dus een lieve-heren-productie